ادب صنعتی

چند دقیقه در زبان محمد حسن صنعتیبه بهانه این نوشتار هم چند دقیقه ای به معنی چند 60 ثانیه در باره زبان سخن خواهیم گفت و هم چند دقیقه یعنی چند نکته دقیق موجود در کاربرد زبان را بازگو خواهیم کرد. ملاحظه می فرمایید که از ابتدا تا انتهای آنچه به عنوان ابزار ارتباط و تفاهم به کار می بریم ، حتی در عنوان سخن مان ، همراه است با اختلال ارتباطی و سوء تفاهم یا سوء تفهم یا به قولی عدم تفهم که نتیجه به کار بردن مفهوم فلسفی مندرج در کلمه "عدم" است - به معنی عدم فلسفی در برابر وجود فلسفی- در یک بیان زبان شناختی یا ادبی . مشکلات در زبان و کاربرد زبان که به بدفهمی منجر می شود گاه به بیرون زبان مربوط است که مثلا در بحث ترجمه رخ می نماید. وقتی ، روزنامه خراسان ( 10/2/1371، ص9) در تیتر یا عنوانی چنین آورده بود : "در خواست مجازات اولین مترجم قرآن مجید به زبان قرقیزی"، و در توضیح خبر آمده بود که : "جوانان مسلمان قرقیزستان خواستار مجازات اولین مترجم قرآن مجید به زبان قرقیزی شدند" ، که رافع ابهام نیست ؛ چرا که هنوز جای طرح سوال است : مگر در نظر مسلمانان ترجمه قرآن جرم است؟ یا : چرا جوانان مسلمان به جای تقاضای اعطای جایزه به کسی که پیشگام در ترجمه کتاب آسمانی شان بوده ، متقاضی مجازات او شده اند ؟ در بقیه توضیحات که البته دیرهنگام و بعد از ایجاد بدفهمی صورت گرفته معلوم می شود که ایراد در نحوه نگارش و ضعف تالیف در ترجمه و نتیجتا خواسته یا ناخواسته تحریف مفاهیم قرآن علت این تقاضا بوده است. این همه در حالی است که اگر عنوان خبر نگارش درستی می داشت و آلوده به ضعف تالیف نمی بود ، این بدفهمی رخ نمی داد . بخشی از زبان رایج در کوچه و بازار و حتی بین خواص و نخبگان از رهگذر ترجمه شکل می گیرد. تعبیرهایی چون : " او, ...ادامه مطلب