ادب صنعتی

احمدشاه و رضاخانشاهان قاجار – چه ناصرالدین شاه که بواسیر داشت و چه مظفرالدین شاه که از فرط خوشگذرانی در ولایتعهدیِ طولانی پیر شده بود – از وقتی راه سفر غرب را پیدا کرده بودند به بهانه های مختلف از صدراعظم ها می خواستند پول فراهم کنند تا آنها – بس که خدمت کرده خسته شده بودند! – راهی فرنگ شوند و خستگی بتکانند . احمدشاه هم دست کمی از اسلاف خود نداشت خصوصا که مریض احوالی از همان نوجوانی در ناصیه اش پیدا بود و همواره در دور و نزدیک پایتخت بود به گونه ای که به واسطه سفرهای پرهزینه خارج ، سلطنتش "سلطنت تلگرافی" خوانده شده است . یکی از خواندنی های جالب تاریخ معاصر نوع تلگراف هایی است که در واپسین سال های حکومتش بین او و رضا خان مبادله شده است ؛ نوع اصطلاحات ، "مشکلات سفر در داخل" ، "خبر فوت محمدعلی شاه" در سانرموی ایتالیا ، "سفر احمدشاه به اسپانی" ، "مشکلات تهیه بلیط و سفر با کشتی" (ر. ک : "سلطنت تلگرافی(2) اسنادی از واپسین سال های حکومت (احمدشاه)") . در چنین شرایطی از مملکت داری ، رضاخان میرپنج برای انگلیسیها به قدری اهمیت یافت که حاضر شدند یکی از قدیمی ترین و بهترین مهره های خود یعنی سیدضیاء طباطبایی را برای او خرج کنند تا مقدمات سلطنت او فراهم شود. از فرماندهی قشون قزاق تا وزارت جنگ، راه کوتاهی نبود که به سادگی طی شود و ازسوی دیگر تغییر سلطنت واردآوردن ضربه هایی به سلطنت قاجاریه را می طلبید که کودتای سوم اسفند از جمله این موارد به شمار می رود. رضاخان ازآن پس عضو ثابت تمامی کابینه های دولت شد تا سرانجام به رئیس الوزرایی و پادشاهی ایران رسید. بی شک او تنها افسر نظامی ایران نبود که می توانست به مقامات بالاتر ارتقا یابد و توان حکومت بر ایران را پیدا کند اما احتمالا پیشتر توانسته بود, ...ادامه مطلب