ادب صنعتی

سخنی در باره دو قرن سکوتدوستی فاضل خواسته است تا در باره کتاب دو قرن سکوت – کتاب بحث برانگیزی که سال 1330 یعنی در 29 سالگی عبدالحسین زرین کوب پژوهشگری جوان که بعدا به عنوان دکتر زرین کوب نامبردار گردید منتشر شده و احتمالا چند سال قبل از این تاریخ یعنی حدود 25-26 سالگی ایشان به رشته تحریر در آمده – چیزی بگویم. و بنده مناسب می دانم تا عمدتا به بعضی مضامین مندرج در این کتاب اشاره کنم. حجه الاسلام مرتضی مطهری که بعدا با عنوان استادمطهری شهرت پیداکرد ، در نقدی بر کتاب دو قرن سکوت به وجه تسمیه آن که متاثر از تعبیر و تفسیر سرجان ملکم انگلیسی در مورد قرون نخستین تاریخ اسلام است اشاره می کند و می نویسد: برخی از مستشرقین و در رأس همه آنها سرجان ملکم انگلیسی ، دو قرن اول ایران اسلامی را – یعنی از حدود نیمه قرن اول هجری که ایران فتح شد تا حدود نیمه قرن سوم هجری که کم و بیش حکومت مستقل در ایران تشکیل گردید ]طاهریان و صفاریان[ – به اعتبار اینکه در این دو قرن ، ایران جزء قلمرو کلی خلافت بوده و از خود حکومت مستقلی نداشته است ، دوره سکوت و سکون و احیانا دوره بردگی ایرانیان نامیده اند و نوعی جار و جنجال راه انداخته تا آنجا که برخی ایرانیان ]و احتمالا عبدالحسین زرین کوب[ را تحت تاثیر فکر خود قرار داده اند (مطهری ، مرتضی ، "دوقرن سکوت؟!" ، در : زرین کوب1 ، عبدالحسین ، دو قرن سکوت، "صص11-18" ، ص12) . استادمطهری نام "دوقرن سکوت" را برای این کتاب بامسما می داند ، اگر فقط منظر حکومتها ملاک باشد : اگر از دید امثال سرجان ملکم بنگریم ، یعنی توده ایرانی را ندیده بگیریم و به تحولات فرهنگی و غیرفرهنگی ثمربخش بی نظیر که در همین دو قرن رخ داد و سخت به حال توده ملت ایران مفید افتاد توجه نکنیم و تنها طبقه, ...ادامه مطلب