ادب صنعتی

ملاحظاتی در واژه گزینی و ترکیب سازی در زبان فارسی محمد حسن صنعتیدر بین نهادهای مختلف علمی ، آموزشی و پژوهشی کشور که با مقوله زبان سر و کار دارند و رسما متکفل وظایفی هستند ، گرچه دستگاه های مختلف فرهنگی ، رسانه ای و تبلیغی هم ممکن است اعمال مدخلیت نمایند ، فرهنگستان زبان و ادب فارسی دستگاهی است که رسما محق و موظف است که برای زنده و پویا نگه داشتن زبان فارسی در قالب کمیته های تخصصی واژه گزینی به امر مهم وضع واژه های نو برای مفاهیم اقدام نماید. در این یادداشت البته قصد نگارنده معرفی فرهنگستان مزبور نیست. تنها برای توضیح امر ظریف واژه گزینی به طرح ملاحظاتی می پردازد. روشن است که در فرآیند واژه گزینی در کنار بررسی پیشنهادهای اعضای فرهنگستان و کمیته مرتبط آن ، از واژه های به کارر فته در متون پیشین نثر فارسی نیز نمونه هایی در دستور بررسی و احیانا قرار می گیرند. می توان گفت در این قبیل بررسی ها متونی مورد مطالعه و یادداشت برداری قرار می گیرند که در عین توجه و تاکید بر اصالت واژگانی و استفاده از واژه های اصالتا فارسی یا از دیرباز رایج در بین فارسی زبانان ، در قبال مفاهیم علمی و دقیق ، واژه های دقیق به کار برده باشند. در این بین قرن چهارم و پنجم در قرون فارسی نویسی از درخشندگی خاصی از حیث استفاده از واژه های زیبا و درست و ناب در نظم و نثر فارسی برخوردار است . این قرنی است که متون ارجمندی چون شاهنامه حکیم ابوالقاسم فردوسی و تاریخ بیهقی اثر خامه ابوالفضل بیهقی پدید آورده و گویی نیم نگاهی در آن به رعایت اعتدال در میانه واژه ها از حیث ریشه فارسی یا عربی داشتن واژه اما شناخته و بلکه دیرآشنا بودن آن در بیان و بنان ایرانیان هم مورد موافقت و مراعات بوده است. به نظر دکتر ذبیح الله صفا (1370، ج1, ...ادامه مطلب

پاسخِ فرنشینِ فرهنگستانِ دانشهای تاجیکستان به نامه‌ی سرگشاده‌ی پارسی‌انجمن۲۸ فروردین ۱۳۹۸سرورِ ارجمند، دکتر فرهاد رحیمی، فرنشینِ فرهنگستانِ دانشهای تاجیکستان (رئیس آکادمی علوم تاجیکستان)، به نامه‌ی سرگشاده‌ی پارسی‌انجمن به سررشته‌دارانِ تاجیکستان پاسخ داده است.ایشان در پاسخ بدین درخواستِ پارسی‌انجمن که «نامِ درست و راستینِ زبانِ تاجیکان که «پارسی» است به رسمیت شناخته شود»، به درستی گفته‌اند که دانشمندانِ ایرانی، افغانستانی و تاجیک هرگز «پارسی/ فارسی»، «دری» و «تاجیکی» را سه زبان جدا ندانسته‌اند، ولی، با همه‌ی این، افزوده‌اند: «غیر از زمینه‌های تاریخی و ادبی که قبلاً یاد شده بودند، واقعیت سیاسی امروز کشور، منطقه و جهان را نیز باید در نظر داشت.»وی در پاسخ به درخواستِ دیگر پارسی‌انجمن برای پی‌ریزیِ «برنامه‌ای زمانمند برای بازگرداندنِ خطِّ نیاکانی به تاجیکستان» نوشته‌اند: «ما، تاجیکان، تقریباً ۹۰ سال است که با الفبای سیریلیک می‌نویسیم و ایجاد می‌کنیم و در این مدت صاحب میراث گرانبهای ادبی و علمی شدیم … از میراث ادبی و علمی که به الفبای سیریلّیک نوشته شده است، نمی‌توان صرف نظر کرد. علاوه بر این، در این فاصله مقدار هنگفت اثرهای ادبی و علمی گذشتگان به خطّ سیریلیک برگردان و نشر گردیده‌اند.» ایشان، سپس، به هزینه و زمانِ هنگفتی که دگرگونیِ دبیره نیاز دارد پرداخته و از راهکارهایی همچون بهره از فناوری برای گردانشِ دبیره و نیز بایستگیِ آموزشِ دبیره‌ی پارسی در دبستانها و دانشگاههای تاجیکستان سخن گفته است.فرنشینِ فرهنگستان، در پایان، در پاسخ به درخواستِ پارسی‌انجمن برای فراهمشِ «زمینه‌های قانونی برای پالایشِ زبانِ پارسی در تاجیکستان از واژه‌های بیگانه، جلوگیری از آشفتگیِ بیشترِ زبان و جایگزی, ...ادامه مطلب

غزل‌  نصرالله مرداني (ناصر)124 وارثان خاك‌، خورشيد شما روح خداست‌ اي يلان صف‌شكن اسطوره شد ايثارتان‌ كوه آهن آب شد در عرصة پيكارتان‌ تندر تكبيرتان طوفان سرخ روزگار,آشنایی با ادبیات فارسی,آشنایی با ادبیات مقاومت جهان,آشنایی با ادبیات کودکان,آشنایی با ادبیات معاصر ایران,آشنایی با ادبیات دفاع مقدس,خلاصه آشنایی با ادبیات معاصر ایران,آشنایی با رشته ادبیات فارسی,آشنایی با رشته ادبیات نمایشی,سوالات آشنایی با ادبیات معاصر ایران,آشنایی با فرهنگ وادبیات ایران ...ادامه مطلب