ادب صنعتی

از صفحات نخست کتاب:این نوشته ها از اول قرار نبود چنین سر و شکلی داشته باشد. سال 1398 را در حالی شروع کرده بودیم که پس از سالهای طولانی کم بارشی در ایران ، خدا باران های پی در پی تفضل کرد ، آنقدر که در تقریبا تمام ایران سیل پشت سیل به راه افتاد و در حالی که همه جا را ویران می کرد مردم باران ندیده و بی آبی کشیده خوشحال بودند. دفتر یادداشتی شروع کردم به نام "جانمایی سال و ماه". می خواستم بگویم – گرچه آن بارندگی ها در سال بعد ادامه پیدا نکرد – انگار بهار و زمستان در طبیعت خدا دارد سر جای خودش قرار می گیرد، چون بهار فصل باریدن است و دارد می بارد. طبق معمول ، آن یادداشتها سوق پیدا کرد سمت مسائل فکری و فرهنگی و اجتماعی ، مثل همه یادداشتهای این سالهایم. همزمان دفتر دیگری را شروع کردم برای یادداشت ایده هایم که می خواستم مسائلی فراتر از یادداشتهای روزانه و مسائلی اساسی تر را با نثر یادداشت که مطلب را هم خواندنی تر می کند در آن بگنجانم . اسم این دفتر شده بود " سال به سال". موهم دو معنی. معنی اول دربرگیرنده حرف های سال هزارو سیصد و نود و هشتی ، تا برسیم به دفتر دیگری که حرفهای سال بعدش را در برگیرد و همین طور ادامه پیدا کند. معنی دوم ، گله از وضعیتی مبهم که سال به سال دریغ از پارسال. سال 1399 که شروع شد دفتر یادداشت دیگری آمد کنار دستم ، بااین ایده و بلکه انتقاد که ما ایرانی ها هیچوقت ادامه دهنده یک سنت نمی مانیم و همواره تاریخ برایمان از نظر تقویمی،"یکِ یکِ یک " می شود . انگار هیچ کس کاری نکرده که بشود ادامه اش داد.اسم این دفتر شد " یکِ یک".به موازات این نگارشها تصمیم گرفتم در نوشته هایم بنا را بگذارم بر بازخوانی و تخریب ساختارهای ذهنیِ به زعم من نادرست و ارائه پیشنهادهایی برای سرپا کرد, ...ادامه مطلب

دکتر محمد حسن صنعتیاجتماعی گری ، معطوف به تفکر دینیآنچه از نظر در این زمینه و هر موضوع دیگر گفته شده ، گفته می شود یا گفته خواهد شد، از عقل بشر بر می خیزد که در عین تفوق بر هر ابزار ادراک دیگری ، در برابر عقل مطلق ، علم مطلق، حقیقت مطلق و در یک کلمه در برابر ذات مطلق و یگانه خداوند هستی ، نقصان دارد ، خاصه که مشعر بر آن بخش ناچیزی از عقل و علم است که در لحظه صدور در ناطقه حاضر یا هر ناطق دیگری جاری و متجلی می شود . تعبیری است درست از آیت الله سید محمود طالقانی(1358-1289ه.ش.) که در پایان یکی از سخنرانی هایش می گوید : به عقل ناقص ما این رسید . تا به عقل ناقص آقایان چه برسد (محمد اسفندیاری، حقیقت و مدارا ، 1395: 105) . و این در باب ابزار معرفتی است که به نظر متفکرین می توانسته جایگزین نبوت باشد . جمع کثیری از باورمندان به عقل معتقدند عقل مسئولیت تشخیص اینکه خوبی خوب است و بدی بد را بر عهده می گیرد. معتزله معتقد است که ممکن بود از حضرت آدم تا حضرت خاتم هیچ پیامبری مبعوث نشود ؛ اما اخلاق وجود داشت و خوبی و بدی از هم تمایز داشت . درواقع می شود که اخلاق باشد اما دین نباشدو اصلا پیامبری ظهور نکند ( غلامحسین ابراهیمی دینانی ، آفاق معرفت در سپهر معنویت ، 1396: 186). به موازات آنچه از آن تعبیر به نقصان عقل می شود ، عقل افراد در قیاس با یکدیگر ، کمابیش تفاوتها و توفیرهایی دارد و در نتیجه عقل هر عاقلی می تواند متفاوت از عقل عقلای دیگر در یک مسئله ورود کند و کند و کاو نماید. این البته بخشی از راز خلقت آدمیان نیز تواند بود که در نتیجه اعجاب انگیز آن ، یکایک آدمیان با دیگران در خَلق و خُلق و از جمله در عقل و ادراک فرق می کنند . بعضی از منظر عرفان که به این تفاوت در نگریسته اند به این نتیجه ر, ...ادامه مطلب

بلاغت بیهقی معطوف به علم معانی(1) محمدحسن صنعتی چکیده* * علم معانی یکی از علوم اساسی در شکل‌گیری آثار ادبی است که در کنار علوم دیگر خاصه، علوم بیان و بدیع، درصد کاربرد آنها در هر اثر ادبی، عیار ادبی آ, ...ادامه مطلب