ادب صنعتی

با علی بن ابی طالب(ع) در شبهای قدر ، و یک کتاب (6) از دانشمند هندی تبار امتیازعلیخان عرشی ، سال 1363 در ردیف انتشارات امیرکبیر کتابی منتشر شده است به نام استناد نهج البلاغه ، به ترجمه ، تعلیقات و حواشیِ دکتر سیدمرتضی آیت الله زاده شیرازی ، محققی که به رسم ادب ، ترجمه ارزنده خود را به روان پاک پدر ، مرحوم آیت الله میرزاسیدمحمدحسین شیرازی تقدیم کرده است. مندرجات کتاب پس از پیشگفتاری ، در این بخشها قرار گرفته اند : بررسی اسناد و مدارک نهج البلاغه ، منابع دیگر نهج البلاغه ، مدارکِ نامه ها ، مدارک و منابعِ سخنان حکمت آمیز ، تذکر ، کتاب شناسی و فهرست اعلام . از 6 صفحه توضیح بخش "تذکر" فهمیده می شود که شریف رضی اولین کسی نیست که به کار گردآوری خطبه ها ، نامه ها و سخنان حکمت آمیز امام علی (ع) اهتمام نموده است و پیش از او تنها در 4-5 قرن نخست تاریخ اسلام ، 21 نفر از پژوهندگان و دانشمندان مسلمان به این مهم پرداخته اند. با توجه به آنکه امتیاز علیخان دانشمندی است که – حتی تاکنون – صرفا برای اهل تحقیق شناخته شده است ، انتظار می رفته که در همان ابتدای کتاب معرفی نامه مستقلی برای شناساندن ایشان در بین الدفتین کتاب قرار گیرد. البته این نقیصه در حد چند سطر در پیشگفتار مترجم محترم برطرف گردیده است : کتاب حاضر تالیف دانشمند گرانمایه شادروان امتیاز علیخان عرشی محقق و کتاب شناس نامدار از مردم سرزمین هندوستان است که به وسیله استاد عامر انصاری (هندی) به عربی ترجمه شده است . این اثر ارزنده برای نخستین بار در مجله ثقافه الهند ، نشریه روابط فرهنگی هندوستان ، شماره 4 ، ج8 ، دسامبر 1957م.در دهلی نو منتشر شد (امتیاز علیخان عرشی ، استناد نهج البلاغه ، ترجمه دکتر سید مرتضی آیت الله زاده شیرازی ، چ اول ، ته, ...ادامه مطلب

با علی بن ابی طالب(ع) در شبهای قدر، و یک کتاب (7)مرد نامتناهی ، علی بن ابی طالب علیه السلام نوشته حسن صدر است . این کتاب ابتدا در سال 1338 نشر یافته و سالها بعد ، چاپ یازدهم آن - با تجدید نظر کامل – سال 1361 در سلسله انتشارات امیرکبیر منتشر شده است. آن گونه که مولف محترم در مقدمه گفته است ، محرک وی در نوشتن این کتاب آن بوده است که در کشور ما به رغم نسبت تشیع به آن ، آن گونه که شایسته است در باره صفات عالیه انسانی و خلقیات والا و ملکوتی علی علیه السلام و علل و موجبات کناره گیری و روش حکومت و سیاست حکم داری و حکم رانی امام کتابی تصنیف یا تالیف نشده است (حسن صدر ، مردنامتناهی علی بن ابی طالب علیه السلام ، چاپ یازدهم ، تهران ، امیرکبیر، 1361، ص5) . وی در انتهای مقدمه می نویسد : شنیده شد که پاره ای از خوانندگان اسم کتاب را نپسندیده اند با این توضیح که نامتناهی خاص ذات پروردگار و برای مخلوق فناپذیر نامتناسب است. توجهات را به این نکته جلب می کنم که منظور من از کلمه نامتناهی این است که شخصیت علی بن ابی طالب (ع) برای هر متتبع و محققی و در چشم بزرگترین دانشمندان و محققین عالم هر چه بکوشند و آنچه درک کنند باز نامتناهی و نامحدود است . کرانه شخصیت مولا در نظر آدمیان و از زاویه دید همه جهانیان ناپیدا و بیحد و بیکران است و گرنه البته علی(ع) مثل هر بنده دیگر خداوند مخلوق و محدود و متناهی است و وصف نامتناهی مطلق مخصوص پروردگار است (همان ، ص7) . نویسنده محترم در دیباچه 4 صفحه ای بر این کتاب به درستی می پرسد : حیرت انگیزتر از علی کیست که جدال و تصادم افکار و عقول در باره او تا حدی است که یک دسته خدایش می خوانند و دسته دیگرش کافر و مطرود می دانند . چه خوب فرمود : " قومی از افراط در محبت من و جمع, ...ادامه مطلب

با علی بن ابی طالب (ع) در شبهای قدر ، و یک کتاب (5)کتابی در دست دارم به نام پرتوی از نهج البلاغه با عکسی از آیت الله سید محمود طالقانی بدون نام مولف بر جلد ، در 213 صفحه کاغذ کاهی و زمان خورده و آسیب پذیر که حالا دیگر باید برگ های آن را با احتیاط ورق زد. تاریخ چاپ و نشر معلوم نیست و تنها از پشت جلد معلوم است که "کانون ابلاغ اندیشه های طالقانی" کار نشر آن را انجام داده است ، هر نسخه به بهای 120 ریال . یعنی 12 تا تک تومان و نه هزارتومان. از امضایی که بر صفحه نخست کتاب کرده ام می شود فهمید که فروردین سال 1368 یعنی 34 سال قبل آن را از کتابفروشی ابوذر گنبد که آن وقتها وابسته به جهاد سازندگی بود خریده ام . بنا به عبارت چاپی صفحه نخست ، کتاب ، ترجمه و شرح نهج البلاغه ( و قطعا با این حجم ترجمه و شرح عباراتی گزیده از نهج البلاغه ) است از "مجاهد نستوه آیت الله سید محمود طالقانی" . مرحوم طالقانی (درگذشت ، 19 شهریور 1358ش.) یک سلسله مباحث داشتند در تفسیر قرآن که از رادیو و تلویزیون به نام پرتوی از قرآن پخش می شد و در این مجلد : "پرتوی از نهج البلاغه در برگیرنده خطبه هایی است که مفسر بزرگ و مجاهد فقید حضرت آیت الله سیدمحمود طالقانی سالها پیش ترجمه کرده اند و بر آن مقدمه و پاورقی نوشته اند ... و چنانکه ملاحظه خواهید کرد در تقسیم بندی متون عربی و فارسی کتاب ابتدا متن عربی خطبه ، سپس ترجمه فارسی و در آخر پاورقی خطبه را آورده ایم" ( سیدمحمود طالقانی ، پرتوی از نهج البلاغه ، کانون ابلاغ اندیشه های طالقانی ، ص3) .در این کتاب ابتدا "مقدمه مترجم" قرار گرفته است (صص5-15). در مقدمه ابتدا مفهوم تربیت توضیح داده شده است. چنانکه مترجم و شرح کننده نهج البلاغه متذکر گردیده ، نهج البلاغه را می توان بیانی, ...ادامه مطلب

با علی بن ابی طالب در شبهای قدر ، و یک کتاب (6) از دانشمند هندی تبار امتیازعلیخان عرشی ، سال 1363 در ردیف انتشارات امیرکبیر کتابی منتشر شده است به نام استناد نهج البلاغه ، به ترجمه ، تعلیقات و حواشیِ دکتر سیدمرتضی آیت الله زاده شیرازی ، محققی که به رسم ادب ، ترجمه ارزنده خود را به روان پاک پدر ، مرحوم آیت الله میرزاسیدمحمدحسین شیرازی تقدیم کرده است. مندرجات کتاب پس از پیشگفتاری ، در این بخشها قرار گرفته اند : بررسی اسناد و مدارک نهج البلاغه ، منابع دیگر نهج البلاغه ، مدارکِ نامه ها ، مدارک و منابعِ سخنان حکمت آمیز ، تذکر ، کتاب شناسی و فهرست اعلام . از 6 صفحه توضیح بخش "تذکر" فهمیده می شود که شریف رضی اولین کسی نیست که به کار گردآوری خطبه ها ، نامه ها و سخنان حکمت آمیز امام علی (ع) اهتمام نموده است و پیش از او تنها در 4-5 قرن نخست تاریخ اسلام ، 21 نفر از پژوهندگان و دانشمندان مسلمان به این مهم پرداخته اند. با توجه به آنکه امتیاز علیخان دانشمندی است که – حتی تاکنون – صرفا برای اهل تحقیق شناخته شده است ، انتظار می رفته که در همان ابتدای کتاب معرفی نامه مستقلی برای شناساندن ایشان در بین الدفتین کتاب قرار گیرد. البته این نقیصه در حد چند سطر در پیشگفتار مترجم محترم برطرف گردیده است : کتاب حاضر تالیف دانشمند گرانمایه شادروان امتیاز علیخان عرشی محقق و کتاب شناس نامدار از مردم سرزمین هندوستان است که به وسیله استاد عامر انصاری (هندی) به عربی ترجمه شده است . این اثر ارزنده برای نخستین بار در مجله ثقافه الهند ، نشریه روابط فرهنگی هندوستان ، شماره 4 ، ج8 ، دسامبر 1957م.در دهلی نو منتشر شد (امتیاز علیخان عرشی ، استناد نهج البلاغه ، ترجمه دکتر سید مرتضی آیت الله زاده شیرازی ، چ اول ، تهران, ...ادامه مطلب

با علی بن ابی طالب در شبهای قدر، و یک کتاب (7)مرد نامتناهی ، علی بن ابی طالب علیه السلام نوشته حسن صدر است . این کتاب ابتدا در سال 1338 نشر یافته و سالها بعد ، چاپ یازدهم آن - با تجدید نظر کامل – سال 1361 در سلسله انتشارات امیرکبیر منتشر شده است. آن گونه که مولف محترم در مقدمه گفته است ، محرک وی در نوشتن این کتاب آن بوده است که در کشور ما به رغم نسبت تشیع به آن ، آن گونه که شایسته است در باره صفات عالیه انسانی و خلقیات والا و ملکوتی علی علیه السلام و علل و موجبات کناره گیری و روش حکومت و سیاست حکم داری و حکم رانی امام کتابی تصنیف یا تالیف نشده است (حسن صدر ، مردنامتناهی علی بن ابی طالب علیه السلام ، چاپ یازدهم ، تهران ، امیرکبیر، 1361، ص5) . وی در انتهای مقدمه می نویسد : شنیده شد که پاره ای از خوانندگان اسم کتاب را نپسندیده اند با این توضیح که نامتناهی خاص ذات پروردگار و برای مخلوق فناپذیر نامتناسب است. توجهات را به این نکته جلب می کنم که منظور من از کلمه نامتناهی این است که شخصیت علی بن ابی طالب (ع) برای هر متتبع و محققی و در چشم بزرگترین دانشمندان و محققین عالم هر چه بکوشند و آنچه درک کنند باز نامتناهی و نامحدود است . کرانه شخصیت مولا در نظر آدمیان و از زاویه دید همه جهانیان ناپیدا و بیحد و بیکران است و گرنه البته علی(ع) مثل هر بنده دیگر خداوند مخلوق و محدود و متناهی است و وصف نامتناهی مطلق مخصوص پروردگار است (همان ، ص7) . نویسنده محترم در دیباچه 4 صفحه ای بر این کتاب به درستی می پرسد : حیرت انگیزتر از علی کیست که جدال و تصادم افکار و عقول در باره او تا حدی است که یک دسته خدایش می خوانند و دسته دیگرش کافر و مطرود می دانند . چه خوب فرمود : " قومی از افراط در محبت من و جمعی ا, ...ادامه مطلب

جرج حرداق دانشمند مسیحی کتابی دارد به نام امام علی علیه السلام صدای عدالت انسانی . گفته می شود او گرایشات سوسیالیستی داشته است و بعید نیست که این گرایشات اجتماعی در تحلیل وی از اندیشه و آراء نیز مشی و مذهب امام علی(ع) تاثیر گذارده باشد. اما در باب این کتاب و هر کتاب دیگری زمانی می توان از چنین فرضی سخن گفت - آن هم به احتمال - که کلیات و هم جزء به جزء اثر او مورد تحلیل و مداقه قرار گرفته باشد. قدر متیقن و دست کم ممکن و میسور آن است که در سخن او تا آنجا که مستند و مستدل است به دیده اقبال نگریسته شود. کتاب مزبور به قلم حکیم فقید حجه الاسلام سیدهادی خسروشاهی ترجمه گردیده است.جرداق در اثر ارزشمند خود با نگاهی وارد گردیده که گویی - در جهانی که دستهای پیدا و پنهان به هراس ادیان از یکدیگر و مشخصا اسلام هراسی دامن می زنند - به گفت و گوی ادیان می اندیشیده است : "و این محمد برادر مسیح است که بر ضد اجتماعی قیام نموده که مملو از آکل و ماکول ، غارتگر و غارت گشته ، سرکوب شده و برتری طلب و مالامال از کسانی است که در راه نگهداری اختلاف طبقاتی بین مردم به مثابه یک قانون و یک اصل ثابت و نابودی طبقات فقیر از فقر و تهیدستی می کوشند"(برای آیات شریفه مورد استناد، ر.ک. جرج جرداق ، امام علی(ع) صدای عدالت انسانی ، ترجمه سیدهادی خسروشاهی ،چاپ سوم ، 6جلد در 3مجلد ، قم ، نشر خرم ، 1376، ج1، ص155).جرداق با اشاره به اینکه " روش و سیره علی (ع) مالامال از سعی و کوشش در رفع نیازمندی از مردم است "(همان ، ص163) ، از سیره حضرت اینگونه می نویسد: "علی زهد ورزید و برخود سخت گرفت ، ولی راضی نشد که مردم نیز مانند زندگی قناعت پیشه گان ، با فقر به سر برند" . علی تصریح می کند که او از غذای گوارا و نیکو و پوشاک نرم و لطی, ...ادامه مطلب

رسانه و ضرورت طرح منصفانه و مجدانه مطالباتدعوت شده بودم شورای طرح و برنامه صدا. رضا سلیمانی طراح بود. کارش را بلد است. برنامه متفاوت و مطلوب و موثر را خوب می شناسد . می خواهد برنامه ای تولید کند در قالب ام.سی. شبیه رادیو پیام ، و غیر مناسبتی تا دستش برای تولید برنامه زنده ی به لحظه باز باشد . کم حرف بزند اما حرف لازم را درست بزند . در مقام کارشناس توصیه کردم خبرها و گزارشهایشان مربوط به جابلقا و جابلسا نباشد. حواسش به خبرهای مورد علاقه و نیاز مردم باشد. اینکه رضا می خواهد برنامه های پیامی کوتاه و اثرگذار بدهد ضمانتی است برای اینکه حوصله مخاطب سر نرود و گوش بدهد. حسنش این است که با تصنیف و ترانه و فرهنگ و اصالتها آشنا است. تاکید کردم البته که تیم قوی تحقیق و تحریر لازم دارید. با توجه به مقارن بودن شروع برنامه با شروع سال تحصیلی توصیه کردم تهیه کننده از هنرش استفاده کند و مثلا از طرح مطالبات آموزشی و تحصیلی والدین و چه بسا اولیا و مربیان کلید بزند و طرح منصفانه و مجدانه مطالبات عمومی تا حصول نتیجه در موارد مشخص را هدف اصلی خودش قرار دهد. نقدی داشتم بر دو برنامه در شبکه های چهار و یک که در نقطه مقابل نوعی تفریط در ماه و سالهای گذشته در بیان دغدغه ها و مطالبات گروه های مختلف از جمله صاحب نظران علمی و اجتماعی خاصه مردم یعنی همانها که ولی نعمت خوانده می شده اند و همواره صاحب بروزترین تحلیل ها و دارای بصیرت شمرده می شده اند ، حالا افتاده اند به افراط برشماری و بلکه پُرشماری منجر به سیاه نمایی مسائل و معضلات و حتی بحرانها به نحوی که شاید صاحبان تندترین مواضع هم در چند هفته اخیر اینگونه به مسائل نمی نگریسته اند. من این رفتار را غیرصادقانه و خارج از دایره انصاف و به همین علت هم غیر, ...ادامه مطلب

صفحه نخست » آسیا, آسیای میانه, افغانستان, تاجیکستان, گزیده ها, مقالاتتاجیکستان و چالش در روابط با طالبان افغانستاننگارش IPSC در May 26, 2022 – 2:06 amEmailتاجیکستان و چالش در روابط با طالبان افغانستاندکتر محمد حسن صنعتیپژوهشگر مسائل تاجیکستانمرکز بین المللی مطالعات صلح – IPSC همان طور که پیش بینی می شد چالشهای فیمابین تاجیکستان و افغانستان بر سر فراگیر نبودن نیروهای طالبان که نهاد قدرت در کابل را در دست دارند و تهدیدهایی که از سوی نیروهای غیر فراگیر حاکم بر افغانستان ، همچنین داعشِ قدرت یافته در این کشور متوجه مرزهای جنوبی تاجیکستان گردیده است ، در حال تبدیل شدن به یک نگرانی جدی برای دوشنبه می باشد. این در حالی است که اعلام های طالبانِ مواجه با بحران ضمنی مشروعیت ، مبنی بر اینکه از ناحیه مرزهای این کشور هیچ تهدیدی متوجه همسایگان افغانستان نیست ، نتوانسته به شکل گیری روابط همسایگی بدون تنش با کشورهای همجوار  به ویژه تاجیکستان منجر شود . تاجیکستان که با 1400 کیلومتر مرز مشترک با افغانستان دارای طولانی ترین مرز در کشورهای آسیای میانه با این کشور است، از مدتها پیش خبر از تشکیل دهها کمپ آموزش تروریستها که هزاران شبه نظامی را در بر می گرفته است در شمال شرق افغانستان یعنی مناطق نزدیک به مرز با این کشور می داده است و این حضور از آنجا وجهی تهدید آمیز برای تاجیکستان پیدا می کند که درست در مناطق شکل گیری این پایگاه های تروریستی ، خاک افغانستان از نظر سوق الجیشی پیش روی مثلثی شکلی در داخل تاجیکستان پی, ...ادامه مطلب