ادب صنعتی

میرزا محمد حسین نائینی علامه میرزامحمد حسین نائینی (1239-1315ش.) صاحب رساله تنبیه الامه و تنزیه المله را موسس فقه مشروطه دانسته اند. در شرایطی که به تعبیر داود فیرحی ("محمدحسین نائینی موسس فقه سیاسی مشروطه" ، ص358)، به توپ بستن مجلس پشتیبانی شیخ فضل الله نوری را داشت ، به نظر نائینی حکومت مطلوب آن نیست که ثروت و آیادانی بیاورد ؛ آن است که مردم آن را بر سر کار آورده باشند . شیخ فضل الله ، قانون گذاری را نه معطوف به وکالت بلکه شأن و شعبه ای از امام معصوم (ع) می دانست . و نائینی به دنبال دموکراسی انجمنی بود تا اعمال سلیقه شخصی نشود . علامه در 17 ذیقعده 1276ق. در نائین اصفهان و در خانواده ای روحانی چشم به جهان گشود و زیر نظر پدرش حاج میرزا عبدالرحیم از خاندان بزرگ منوچهری تربیت شد . تحصیلات ابتدایی را در زادگاه خود به پایان رساند و برای ادامه تحصیل در سطوح عالی و خارج رهسپار حوزه نجف و سامرا شد و در ردیف شاگردان نامدار آیت الله حاج میرزامحمدحسن شیرازی و مرحوم آیت الله سیدمحمد اصفهانی قرار گرفت . و تدریس او به گونه ای بود که اعاظم حوزه علمیه نجف چون سیدابوالقاسم خویی ، سیدمحمدهادی میلانی ، سیدمحسن حکیم و علامه سیدمحمد حسین طباطبایی صاحب المیزان به حضور کامل و مرتب در آن پای بند بودند (زندگی و اندیشه های میرزامحمد حسین نائینی ، ص14و15) . زندگی او را نیز می توان نمونه ای از مرزبانی دین ، تلاش در تبیین و تاریخ مشروطه ، پایداری عالمان در قیام عراق ، جهاد برای استقلال کشورهای اسلامی و مبارزه با استبداد و کژ اندیشی دانست . او در 26 جمادی الاول 1355ق. چشم از جهان فرو بست (همان ، ص7) . نائینی در عین طی مراحل علمی حوزه در عالی ترین سطح ، نگاه های نواندیشانه ای داشت. میرزا با, ...ادامه مطلب

میرزاملکم خان ناظم الدولهمیرزاملکم خان ناظم الدوله – متولد محله جلفای اصفهان – از عمال استعمارگران است . بسیار آگاهانه و کامل در خدمت غرب است . به دو زبان اروپایی یا غربی کاملا مسلط بوده . با یکی سفارت ایران در انگلستان را اداره می کرده و با دیگری در محافل لندن شعر به زبان فرانسه دکلمه می کرده . شخصی است خائن . یعنی در لباس خدمت خیانت می کرده. یک دلال بین المللی است . دزدی است که با چراغ آمده و گزیده تر کالا برده . سعی بر تحمیل قراردادهایی بی حاصل برای ایران با انگلستان داشته. در برنامه هایی که برای پیشرفت ایران در کتابهایش آورده ، حق انتخاب به خواننده نمی دهد. از بی اطلاع بودن دیگران سوء استفاده می کند. میل شدید به تحمیل افکار در او دیده می شود (ر.ک : "از غرب زدگی تا غرب شناسی" ، صص171-173) . ملکم خان روشنفکری شناخته می شود که بیش از دیگر روشنفکران در مورد خود نظرات و داوری های متفاوت و بلکه متضاد به وجود آورده است . آنچه آمد خلاصه ی نظر کریم مجتهدی است. حامد الگار هم در کتاب میرزاملکم خان چون کریم مجتهدی فکر می کند . او ملکم را روشنفکری دورو ، فرصت طلب ، ریاکار ، خودپرست و بسیار سطحی می خوانَد که به اغراض و منافع شخصی و حقی خود ، لباس ترقی خواهی و وطن دوستی می پوشاند (مشروطه ایرانی ، ص 284) . اما ببینیم دیگران او را چگونه معرفی می کنند. میرزاملکم خان ناظم الدوله (1249-1326ق./1833-1908م.) در خانواده ای ارمنی در جلفای اصفهان متولد شد. بعضا او متولد سال 1239ق. دانشته شده است (آشنایی ایرانیان با فلسفه های جدیدغرب، ص157) .در ده سالگی از سوی پدرش میرزایعقوب برای تحصیل به فرانسه عزیمت کرد.در هشت سال اقامت در فرانسه به آموختن علوم طبیعی و ریاصیات و مهندسی پرداخت و با آثار فلا, ...ادامه مطلب

شاهنامه ، شیوه ای برای نگرش به جهاندر زمره آثار پژوهشی میرزاملااحمد کتابی است به نام بیا تا جهان را به بد نسپریم . وی شاهنامه را پیام اخلاقی یک حکیم تلقی می کند و می کوشد از قابلیتهای اثر گرانبهای حکیم ابوالقاسم فردوسی در شناساندن شیوه درست نگرش به جهان و امور گوناگون آن و یافتن خط مشی درستِ زیستن در این جهان ، خود و خوانندگان را برخوردار گردانَد. بنا به باور ملااحمد ، پژوهشگران این شاهکار ناتکرار ملی ، بیشتر مفتون فخامت و بزرگی آن گشته ، به گنج ها و درخشش باطنی آن کمتر توجه کرده اند و در تعیین ارزشهای والای دُردانه های گران بهای این اقیانوس نظم یعنی اندیشه های بلند اخلاقی شاعر ، توجه جدی ننموده و به اشاره ها بسنده کرده اند ( میرزا ملاحمد ، بیا تا جهان را به بد نسپریم ، تهران ، امیرکبیر، 1388، ص7) . ملااحمد را باید از جمله دانشمندانی در شمار آورد که معتقدند بسیاری از آثار گرانسنگ ادب پارسی از لون و از نوعی اند که به رغم پدید آمدن در گذشته ، به قولی به رغم دیروزی بودن می توانند پاسخهایی کارآمد به سوالهای امروزی ارائه کنند چرا که ریشه در خاک بارآور حکمت و ادب اسلامی و تمدن ساز ایرانی دارند . وی معتقد است پیدایش شاه اثری چون شاهنامه فردوسی مدیون محیط فرهنگی دوران سامانیان می باشد . اکثر دانشمندان ، به حق ، دولت سامانیان و وضع پیشرفت اقتصاد کشور را در عهد حکمرانی آنان از عوامل اساسی رواج ادبیات و فرهنگ دانسته اند . دولت سامانیان از تواناترین و بانظام ترین دولتهای ایرانی و اسلامی و جهانی است که در سلسله دولت داری باستانی مردمان ایرانی تبار چون حلقه ای زرین جلوه گر می شود. در تاریخ دولت داری جهان کمتر حکومتی را می توان پیدا کرد که مانند سامانیان در یک مدت کوتاه سرزمینی را که ب, ...ادامه مطلب

ملااحمد در آرزوی تعالی بشر و بشردوستی استاد میرزا ملااحمد در طول زندگی علمی و عالمانه خود ، همواره در تکاپوی فرهنگ سازی و اندیشه پروری برای زمینه سازی جهت نیل بشر به قله سعادت و تعالی او به چشم می آید. در این باره شاید اشاره به نمونه ای از تلاشهای او بسنده باشد .او در مقاله ای که به مناسبت بزرگداشت نورالدین عبدالرحمن جامی به نگارش در آورده (میرزا ملااحمد ، "عبدالرحمن جامی سخنور بشردوست" ، رودکی ، س15، ش 42-43، بهار و تابستان 1393، صص167-174) ، از این حکیم هدایتگر به عنوان سخنوری بشردوست یاد کرده و کوشیده با تمسک به شعر و اندیشه بلندش آینه دار نکته هایی نغز و تعالی دهنده باشد . وی با دلنمودگی به حکیم و شاعری که سالها پیش از او به تعالی بشر بها می داده می نویسد : عبدالرحمان جامی از ستارگان تابناک آسمان شعر است، که در طول عصرها با نور خرد و معرفت راه حیات مردمان زیادی را منوّر می‌سازند. آثار فراوان و رنگین ادبی و علمی او جنبه‌های گوناگون حیات را فرا گرفته، از وسعت دانش و پهنای نظر شاعر و متفکّر بزرگ گواهی می‌دهد. شاعر تقریباً در همة انواع و موضوعات معمول ادبی اثر آفریده است. در اثرهای او مسئله‌های گوناگون حیات پیوست با احساس و ‌اندیشه‌های بلند بازتاب یافته‌اند. بی‌سبب نیست، که در بعضی سرچشمه‌های ادبی جامی را خاتمة الشّعرا، یعنی آخرین شاعر بزرگ فارسی‌زبان نامیده‌اند ( ملااحمد ، "عبدالرحمن جامی سخنور بشردوست" ، ص167) . به نوشته ملااحمد ، طوری که محقّقان به ثبوت رسانده‌اند، پس از جامی نیز شاعران بزرگ زندگی کرده‌اند. ولی او سنّتهای پیشین ادبیات را ادامه‌داده، حکیمانه جمع‌بست نموده است. یکی از آن سنّتها ، که در آثار عبدالرحمان جامی چون خطّ زرین به نظر می‌رس, ...ادامه مطلب

چنان که در "درباره نویسنده" از سوی ناشر ( میرزاملاحمداف ، پیرامون رودکی و رودکی شناسان ، تهران ، انتشارات علمی و فرهنگی، 1393) آمده ، ملااحمد در سالهای پربرکت عمر به تلاشهای علمی در زمینه های گوناگون اشتغال داشته است . از سال 1978 تا 1980 در ایران و در سمت مترجم به فعالیت پرداخت . از جمله او ترجمه فارسی نهج البلاغه را به حروف سریلیک منتشر نموده است . و در سال 1994 در دانشگاه اصفهان به تحقیق و تدریس مشغول بود . او در مدتی که در دانشگاه اصفهان به تدریس تاریخ ادبیات اشتغال داشت ، استاد راهنمای چهار نفر از دانشجویان ایرانی در مقطع دکتری بود. او عضو مجله فرهنگی اکو(تهران) بود . نیز به عنوان عضو هیئت علمی دایره المعارف انسان شناسی(تهران) فعالیت می کرد. ملااحمد یکی از مولفان اصلی دانشنامه ادب فارسی (جلد اول ، تهران ، 2001) بوده ، در دایره المعارف بزرگ اسلامی نیز مقاله هایی چاپ کرده است. با راهنمایی او که برنده جایزه علمی "محمد عاصمی" (تاجیکستان) بود ، چهارده نفر از رساله های دکتری و فوق دکتری خود دفاع کرده اند (همان ، صص یازده – سیزده). او در بیش از سی کنفرانس و همایش بین المللی علمی در شهرهای دوشنبه ، باکو، مسکو، تهران ، مشهد ، ساوه ، تبریز ، دهلی ، ماخاج قلعه و غیره شرکت و سخنرانی کرده است . در تشکیل و برگزاری همایش های بین المللی علمی "هزاره شاهنامه فردوسی" ، " کمال خجندی" و " پنجمین مجمع استادان زبان و ادبیات فارسی" در سمت دبیر مسئول شرکت کرده است . او دبیر مسئول کمیته برگزاری جشن 1150 سالگی ابوعبدالله رودکی در تاجیکستان و عضو کمیته علمی همایش بین المللی ابوعبدالله رودکی در ایران بود و در مورد آثار رودکی در کنفرانس های سازمان ملل متحد ، ایران ، ترکیه ، افغانستان و تاجیکستان سخنر, ...ادامه مطلب

زندگی استادمیرزا ملااحمدمحمدحسن صنعتیمیرزا ملا احمد 75 سال در جهان خاکی زیسته است.ایشان در طول عمر با ثمر خویش بیش از 450 اثر و یادگار ارزشمند علمی و ادبی در حوزه ادبیات پارسی و ایران شناسی از خود برجای گذاشت که تعدادی از آنان در جمهوری اسلامی ایران نیز منتشر شده و در طول این سالها جوایز متعددی را به پاس زحمات خود از جشنواره‌های علمی و پژوهشی جمهوری اسلامی ایران از آن خود کرده است که در آخرین آن در سال 2021 میلادی این مرحوم به عنوان برگزیده دوازدهمین جشنواره بین‌المللی فارابی در جمهوری اسلامی ایران معرفی شد.برگردان ترجمه قرآن کریم به خط سیریلیک از دیگر خدمات ارزشمند ایشان محسوب می‌شود.مرحوم میرزا ملا احمد به عنوان عضو پیوسته آکادمی علوم و اتحادیه نویسندگان جمهوری تاجیکستان، از سال 2002 ریاست انجمن دوستی تاجیکستان و ایران را نیز برعهده گرفتند و بدون تردید نقش ممتازی در تحیکم پیوندهای ناگسستنی ایران و تاجیکستان ایفا نمودند.میرزا ملاحمد از دانشمندان مشهور تاجیک بود. مجموعه‌های وی شامل حدود 200 مقاله، نیز 12 تک نگاری مربوط به ایران شناسی است. از این بین بیش از 30 اثر و مقاله از وی در ایران منتشر شده است.مرحوم میرزا ملا احمد در تاریخ 20 فوریه 1948 در روستای دَردَر، واقع در ناحیه عینی ( قبلا فلغر نامیده می شده ) واقع در استان سغد تاجیکستان به دنیا آمده و سال 1969 میلادی دوره دانشکده زبان و ادبیات دانشگاه ملی این کشور را به پایان رسانده و وارد آکادمی علوم تاجیکستان شدو مدتی معاونت مدیر کل آکادمی علوم جمهوری تاجیکستان را برعهده داشت (رایزنی فرهنگی ج.ا. ایران ، آشنایی با تعدادی از مشاهیر فرهنگی تاجیک، 1390،ص96).وی فعالیت علمی خود را در پژوهشگاه شرق‏ شناسی آکادمی مذکور شروع و سال‌‏ها ب, ...ادامه مطلب

"میرزا ملااحمداز ویکی پدیا، دانشنامهٔ آزادمیرزا ملااحمد (ملا احمداف) (۲۰ فوریه ۱۹۴۸–۲۵ ژانویه ۲۰۲۳) پژوهشگر تاجیک بود. ملااحمد از اعضای آکادمی علوم و اتحادیه نویسندگان تاجیکستان بود و مدتی ریاست انجمن دوستی تاجیکستان و ایران را بر عهده داشت.آثاریاد یار مهربان (تهران، ۲۰۰۱)خوبان پارسی گوی (تهران، ۲۰۰۳)اندرزهای رودکی (تهران، ۲۰۰۸)صدای آسیا (۲۰۱۱)تاریخ ادبیات ایران در قرن های ۱۹ و ۲۰ (مسکو، ۱۹۹۹)بزرگداشت انسان نیکبیا تا جهان را به بد نسپریم"استادم ، شنبه 8 بهمن 1401 رخ در نقاب خاک پنهان کرد و سوگمندانه کلمات فوق الذکر همه آن چیزی است که در ویکی پدیا در باره او دیدم . پس استاد - که جهانی بود بنشسته در گوشه ای - در حداقل کفایت هم بر ابناء روزگار شناخته نیست .امیدوارم به وقت جبران مافات کنم و سطور و صفحاتی در مقام بلندش بنگارم ، به قلم دانشجویی که از محضر استاد فضل ها دیده و خوشه ها چیده است.اجمالا اگر بخواهم در بیتی از رودکی - که استاد ملااحمد بخشی از عمر ارجمند و بابرکتش را صرف شناختن و شناساندن او و سخنش کرد - در مقام ابوالحسن مرادی به قدر تغییر "ی" به "م" تصرف کنم ، می توانم گفت :مُرد مُرادم نه همانا که مُرد / مرگ چنان خواجه نه کاری است خُردجان گرامی به پدر باز داد / کالبد تیره به مادر سپُرد(در انجمن دوستی تاجیکستان و ایران نسخه ای از نشر کریلیک قرآن به ترجمه منظوم امید مجد را که به همت مجید اسدی و دل افروز قربانی و با حمایت رایزنی فرهنگی ج.ا. ایران در تاجیکستان آماده شده بود به استاد میرزاملااحمد تقدیم می کردم، شخصی که خود نیز عمر گرانمایه اش را به ترجمه کریلیک قرآن مشرف کرده بود، 1392هجری شمسی) بخوانید, ...ادامه مطلب