نوع مقاله : مقاله پژوهشی
چکیده
تاجیکان قریحۀ شاعری را جوهر ذاتی و جزئی از سرشت خود میدانند و این موضوع در بیانات اهل ادب و فرهنگ این ملت کاملاً مشهود است. پیوند قوی ذهن و ذوق و شعور جمعی مردم این سامان با ادبیات سبب شده است که در مراحل گوناگون تحولات سیاسی و اجتماعی و فرهنگی، فهم و ذوق و معرفت ادبی عاملی اصلی و راهگشا باشد. ازهمینرو، توجه به ادبیات تاجیک و معرفی شخصیتهای ادبی این عرصه همواره مورد توجه پژوهندگان ادبیات بوده است. در همین راستا جناب آقای دکتر محمدحسین امیراردوش، رایزن فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در تاجیکستان، به تنظیم و انتشار ویژهنامۀ شعر معاصر تاجیک اقدام کردند و آقای رستم وهاب نیز انتخاب و تنظیم مطالب آن را برعهده گرفتند. غالب شعرایی که در این مجموعه معرفی شدهاند، در متن فعالیتهای ادبی تاجیکستان قرار دارند. ترتیب جای گرفتن اشعار، مبتنی بر اصل توجه به سرحرف نام خانوادگی یا تخلص ادبی شعراست. فقط درمورد استاد صدرالدین عینی که بهحق پدر ادبیات نوین تاجیک است، این قاعده رعایت نشده است. در ادامه چکیدهای از شرح احوال و آثار این شاعران که در ویژهنامۀ حاضر مندرج است، بیان میشود:
صدرالدین عینی: صدرالدین فرزند سیدمراد خواجه متخلص به «عینی» در سال ۱۸۷۸م در روستای ساکتری تومان منطقۀ غژدوان از توابع بخارا بهدنیا آمد. شروع فعالیتهای علمی و ادبی عینی با دوران گسترش نهضت «معارفپروری» مقارن است. صدرالدین عینی صرفنظر از مشکلات زیاد خصوصی، اجتماعی و سیاسی تا پایان عمر به فعالیتهای ادبی و علمی و اجتماعی مشغول بود و بنیاد قوی ادبیات نوین فارسی- تاجیکی را استوار کرد. او بیشتر زندگی خود را وقف نوشتن آثار منثور به سبک جدید و رسالههای علمی ادبیاتشناسی و زبانشناسی کرد و نخستین اشعار نوآورانه را سرود.
آذر (میرعلی سلیم): آذر در سال ۱۹۶۸م در ولایت کولاب به دنیا آمد. اشعار او در تاجیکستان از استقبال گرم خوانندگان برخوردار است و تاکنون پنج دفتر شعر از او به چاپ رسیده است.
طالب آذرخش: آذرخش در سال ۱۹۶۳م در ناحیۀ عینی به دنیا آمد. وی فارغالتحصیل رشتۀ ادبیات است و تاکنون هفت دفتر شعر از او به چاپ رسیده است.
مهمان بختی: بختی در سال ۱۹۴۰م در ناحیۀ غرم تاجیکستان به دنیا آمد و فارغالتحصیل رشتۀ تاریخ و فیلولوژی است. وی همزمان با تألیف اشعار غنایی، به تألیف آثار حجیم منثور، نمایشنامههای تئاتری و فیلمنامه نیز اشتغال دارد.
شیرین بنیاد: بنیاد در سال ۱۹۴۱م در ناحیۀ راشت قلعۀ استان بدخشان تاجیکستان به دنیا آمد. وی فارغالتحصیل رشتۀ فیلولوژی از دانشگاه تاجیکستان است. تاکنون بیش از ده دفتر شعر و مقالات متعدد از ایشان به طبع رسیده است.
میرزا تورسونزاده: تورسونزاده از شمار معروفترین ادبای شوروی است که سلسله منظومهها و داستانهای بلند منظومش در موضوع مبارزههای آزادیخواهانۀ ملل مظلوم آسیا و شرق، بهویژه هندوستان، باعث شهرت جهانی او شده است.
محترم حاتم: حاتم در سال ۱۹۵۰م در ناحیه غرم دیده به جهان گشود. وی علاوهبر انتشار تعداد زیادی از دفترهای شعر خود، درزمینۀ ریشهیابی واژههای فارسی و زبانشناسی تطبیقی نیز تحقیقاتی انجام داده است.
پرده حبیب: حبیب در سال ۱۹۲۶م در ناحیۀ حصار متولد شد. عمدۀ فعالیتهای او در عرصۀ روزنامهنگاری و ادبیات است. تاکنون پنج دفتر شعر از حبیب منتشر شده است.
اهلالدین حصاری: حصاری در سالهای ۱۹۷۲-۱۹۷۷م در رشتۀ تاریخ و ادبیات تحصیل کرده است و در حال حاضر مدیر ادارۀ مرکز ترغیب اتحادیۀ نویسندگان تاجیکستان است.
عسکر حکیم: حکیم در سال ۱۹۴۶م در ناحیۀ خجند به دنیا آمد. او دارای دکتری ادبیاتشناسی است و تاکنون چندین دفتر شعر و تعدادی رسالۀ علمی درزمینۀ شعر معاصر تألیف کرده است.
سلیم ختلانی: سلیم ختلانی در سال ۱۹۶۰م در ناحیۀ مؤمنآباد چشم به جهان گشود. رسالۀ دکتری وی درزمینۀ آثار مولاناست. از ختلانی تاکنون چند کتاب شعر منتشر شده است.
اسکندر ختلانی: اسکندر ختلانی در سال ۱۹۵۴م در شهر کولاب به دنیا آمد و در سال ۲۰۰۰م در مسکو بهدست افرادی نامعلوم کشته شد. از او چند دفتر شعر ازجمله به الفبای فارسی منتشر شده است.
ادیبۀ خجندی: ادیبه در سال ۱۹۷۱م در شهر خجند به دنیا آمد. او که در انواع شعر معاصر طبعآزمایی میکند، تاکنون چند دفتر شعر به چاپ رسانده است.
فرزانه خجندی: فرزانه (عنایت خواجهاوا) در سال ۱۹۶۴م در خجند متولد شد. وی از شعرای نوآور تاجیکستان محسوب میشود. تاکنون چندین دفتر شعر به فارسی تاجیکی، زبان روسی و به حروف فارسی از فرزانه به چاپ رسیده است.
عبدالسلام دهاتی: عبدالسلام در سال ۱۹۱۱م در سمرقند به دنیا آمد. وی از سال ۱۹۳۵ مقیم شهر دوشنبه شد و تا پایان عمر در این شهر به کارهای علمی و ادبی، تألیف آثار منظوم، منثور، درام، تدوین فرهنگهای روسی به تاجیکی اشتغال داشت. کلیات آثار دهاتی در سال ۱۹۹۶م در پنج مجلد به طبع رسیده است.
بهروز ذبیحالله: ذبیحالله در سال ۱۹۶۹م در ناحیۀ درواز دیده به جهان گشود. وی که تحصیلکردۀ ایران و تاجیکستان است، تحقیقات جامعی درزمینۀ نقد و بررسی شعر معاصر تاجیک انجام داده است. تاکنون چند دفتر شعر به حروف فارسی و سیریلیک از ذبیحالله به چاپ رسیده است.
عبید رجب: عبید در سال ۱۹۳۲ در ناحیۀ پنجکت زاده شد. بیشتر فعالیتهای ادبی وی درزمینۀ شعر کودک و نوجوان بوده و تعدادی از اشعارش در ایران به چاپ رسیده است.
دولت رحمانیان: رحمانیان در سال ۱۹۶۵م در وادی وخش به دنیا آمد. وی فارغالتحصیل دانشکدۀ ادبیات ملی تاجیکستان است و تاکنون چهار دفتر شعر از او منتشر شده است.
عبدالقادر رحیم: عبدالقادر در سال ۱۹۶۱م در ناحیۀ واسع چشم به جهان گشود. وی فارغالتحصیل دانشگاه دولتی پاکستان است و تاکنون چند دفتر شعر به چاپ رسانده است.
باقی رحیمزاده: رحیمزاده در سال ۱۹۱۰م در ناحیۀ غرم به دنیا آمد. اشعار او از دهۀ سیام قرن گذشته منتشر شده است. رحیمزاده مؤلف چندین نمایشنامه و آثار منثور است. اغلب اشعار غنایی او متن ترانههای مشهور ملی تاجیکی را تشکیل میدهد.
عبدالله رهنما: رهنما در سال ۱۹۷۳م در ناحیۀ حصار زاده شد. وی دارای دکتری علوم سیاسی است و تاکنون دو دفتر شعر منتشر کرده است.
پیرو سلیمانی (آتهجان): سلیمانی در سال ۱۸۹۹م در بخارا به دنیا آمد. او از شاعران نوآور نسل اول نظم نوین تاجیک است و استادانی چون عینی و لاهوتی آثار او را تحسین کردهاند.
نقره سنتنیا: سنتنیا در سال ۱۹۵۰م در ناحیۀ ونج استان بدخشان زاده شد. او که از سال ۱۹۹۴م عضو اتحادیۀ نویسندگان تاجیکستان است، تاکنون چند دفتر شعر به چاپ رسانده است.
سیاوش (محمدعلی جلیلاف): سیاوش در سال ۱۹۶۳م در ناحیۀ باختر در وادی وخش به دنیا آمده است. او که درزمینۀ نمایشنامهنویسی نیز فعال است، تاکنون چند دفتر شعر به چاپ رسانده است.
میرزا شکورزاده: شکورزاده در سال ۱۹۴۹م در ناحیۀ مسچاه به دنیا آمد. وی بالغ بر بیست کتاب و دهها مقاله در حوزههای گوناگون و دو دفتر شعر منتشر کرده است. ازجمله آثار ارزشمند شکورزاده کتاب تاجیکان در مسیر تاریخ است که چندین نوبت در ایران به چاپ رسیده است.
امینجان شکوهی (امینجان حاجیبایاف): شکوهی در سال ۱۹۳۳م در ناحیۀ خجند به دنیا آمد. او که عنوان شاعر خلقی تاجیکستان را به دوش میکشد، دارای چندین دیوان اشعار برای کودکان و بزرگسالان است. شکوهی در شعر غنایی دهۀ شصت به بعد از شعرای نوآور محسوب میشود.
لایق شیرعلی: شیرعلی در سال ۱۹۴۱م در ناحیۀ پنجکت به دنیا آمد. وی از شناختهترین شعرای تاجیک در دنیای فارسیزبانان است و تاکنون بیست کتاب از او به حروف سیریلیک و فارسی به طبع رسیده است.
گلرخسار صفی: صفی در سال ۱۹۴۷م در ناحیۀ دربند (نورآباد کنونی) به دنیا آمد. او از معروفترین شاعران تاجیک در داخل و خارج تاجیکستان است و کتابهای پرشمار در شعر، نثر (رمان)، نمایشنامه و همچنین آثار پژوهشی به چاپ رسانده است. چندین دفتر شعر گلرخسار در تاجیکستان، ایران و لوکزامبورگ به الفبای فارسی به طبع رسیده است.
بازار صابر: صابر در سال ۱۹۳۸م در ناحیۀ فیضآباد زاده شد. او تحصیلات عالی را در دانشکدۀ تاریخ و ادبیات دانشکدۀ دولتی تاجیکستان به اتمام رساند و در حال حاضر استاد زبان فارسی تاجیکی در دانشگاه سیاتل آمریکاست. شهرت او در تاجیکستان بهدلیل اشعار غنایی و خصوصاً وطنپرستانه و آزادیخواهانه است.
ضیا عبدالله: عبدالله در سال ۱۹۴۸م در ناحیۀ قبادیان تاجیکستان به دنیا آمد. او فارغالتحصیل دانشگاه تربیتمعلم دوشنبه است و تاکنون چند دفتر شعر به چاپ رسانده است.
محمدعلی عجمی (آیمحمداف): عجمی در سال ۱۹۵۴م در شهر قرغانتپه به دنیا آمد. عمدۀ فعالیتهای عجمی درزمینۀ ادبیات و روزنامهنگاری است و تاکنون چند دفتر شعر وی در ایران به الفبای فارسی به طبع رسیده و اشعارش نقد و بررسی شده است.
آرزو عیسی: عیسی در سال ۱۹۷۶م در ناحیۀ باختر ختلان زاده شد. او که به خبرنگاری در رادیو و تلویزیون اشتغال دارد، تاکنون سه دفتر شعر به چاپ رسانده است.
حقنظر غایب: حقنظر غایب در سال ۱۹۴۳م در ناحیۀ کولاب دیده به جهان گشود. تاکنون تعداد زیادی دفتر شعر از او به چاپ رسیده است. نمونههایی از اشعارش نیز به الفبای فارسی چاپ شدهاند. غایب در ترجمۀ اشعار ادیبان جهان به زبان فارسی سهم گرفته و همچنین اشعارش به زبانهای مختلف ترجمه شده است.
محمد غایب: محمد غایب در سال ۱۹۵۴م در ناحیۀ دنغره به دنیا آمد. وی فارغالتحصیل رشتۀ ریاضیات از دانشگاه تربیتمعلم کولاب است. تاکنون چندین دفتر شعر از او به نشر رسیده است.
حبیبالله فیضالله: فیضالله در سال ۱۹۴۵م در ناحیه خاولینگ ولایت کولاب به دنیا آمد. وی در ترجمۀ آثار شعرای روسیه و جهان به زبان فارسی تاجیکی سهمی مهم داشته و تعداد فراوانی آثار منظوم را تألیف و منتشر کرده است.
نظام قاسم: قاسم در سال ۱۹۸۵م در شهر قرغانتپه به دنیا آمد. او تاکنون چند دفتر شعر به چاپ رسانده و با تألیف چند نمایشنامه نیز بهعنوان درامنویس شناخته شده است. او در ترجمۀ آثار منثور و منظوم جهانی به فارسی تاجیکی سهمی مهم دارد.
مؤمن قناعت: قناعت در سال ۱۹۳۲م در ناحیۀ درواز به دنیا آمد. نخستین دفتر شعر او با عنوان «شراره» در سال ۱۹۶۰م به چاپ رسیده است. قناعت در تحول شعر نوی تاجیکستان نقش اصلی دارد. وی با سرودن داستانهای بلند منظوم حماسی و اشعار غنایی نوآورانه در ردۀ نخست شعرای معاصر تاجیک و شوروی قرار گرفته است.
قطبی کرام: کرام در سال ۱۹۳۲م در ناحیۀ عینی به دنیا آمد. وی در چاپ آثار بزرگان ادب فارسی سهیم است. کرام مؤلف چندین فیلمنامه است و تعداد زیادی آثار منظوم از خود برجای گذاشته است.
گلنظر کلدی (کلدیاف): کلدی در سال ۱۹۴۵م در ناحیۀ عینی متولد شد. تاکنون چندین کتاب شعر از او به چاپ رسیده که برخی از آنها به حروف فارسی است. اشعارش به زبانهای ملتهای اتحاد جماهیر شوروی سابق و همچنین عربی به طبع رسیده است. کلدی سرایندۀ شعر سرود ملی تاجیکستان است.
گلناز طاهریان: طاهریان در سال ۱۹۷۳م در ناحیة مسچاه ولایت سغد به دنیا آمد. تاکنون پنج دفتر شعر از او به نشر رسیده است. نمونههایی از اشعارش نیز در تذکرۀ زنان شاعر فارسیگو با نام هفت شهر عشق چاپ شده است.
طالب لقمان: لقمان در سال ۱۹۹۱م در ناحیۀ پنجکت به دنیا آمد. وی فارغالتحصیل دانشکدۀ خبرنگاری دانشگاه ملی تاجیکستان است. از لقمان یک دفتر شعر با عنوان سفری بهسوی طلوع به چاپ رسیده است.
سیدعلی مأمور: مأمور در سال ۱۹۴۴م در ناحیۀ اوراتپه به دنیا آمد. از او چندین دفتر شعر به زبانهای فارسی و تاجیکی و روسی به چاپ رسیده است. دفتر شعرش باعنوان چشم ستاره نیز با حروف فارسی در سال ۱۹۹۰م چاپ شده است.
رعنای مبارز: رعنای مبارز خواجهآوا در سال ۱۹۶۵م در ناحیۀ شغنان بدخشان تاجیکستان به دنیا آمد. او دارای چندین دفتر شعر است.
علیمحمد مرادی: مرادی در سال ۱۹۴۵م در ناحیۀ شورآباد ختلان زاده شد. از وی تاکنون چند دفتر شعر به چاپ رسیده است. مرادی بیشتر به سرودن اشعار کوتاه تمایل دارد.
میرسید میرشکر: میرشکر در سال ۱۹۱۲م در بدخشان تاجیکستان به دنیا آمد. او بیشتر بهعنوان شاعر و سرایندۀ داستانهای منظوم شهرت دارد. از میرشکر آثار متنوع ادبی برجای مانده است.
غفار میرزا: غفار میرزا در سال ۱۹۲۹م در ناحیۀ خاولینگ دیده به جهان گشود. وی آثار متعدد منظوم برای بزرگسالان و کودکان سرود و منتشر کرد. ویژگی مهم آثار غفار میرزا جنبۀ قوی اجتماعی، ترکیب تازۀ زبان و صور خیال است.
دارا نجات: نجات در سال ۱۹۴۶م در ناحیۀ عینی به دنیا آمد. او در حوزۀ تاریخ تصوف و عرفان ایرانی رسالهای باعنوان «شیخ ابوالقاسم گرگانی» به چاپ رسانده است. نجات بیشتر بهعنوان سرایندۀ شعر سپید معروف است و محققان ایرانی او را بنیانگذار شعر مدرن تاجیکی میدانند. اشعار وی جز تاجیکستان در ایران نیز به چاپ رسیده است.
رحمت نذری: نذری در سال ۱۹۵۱م در شهر کولاب به دنیا آمد. او پس از تحصیلات دانشگاهی به فعالیتهای ادبی و روزنامهنگاری مشغول بوده است. از نذری تعداد زیادی دفتر شعر به زبانهای فارسی تاجیکی و روسی، همچنین به حروف فارسی به طبع رسیده است.
کمال نصرالله: نصرالله در سال ۱۹۵۰م در ناحیۀ پنجکت زاده شد. تاکنون چندین کتاب از سرودهای وی منتشر شده است. دفتر شعر کمال نصرالله بهتازگی به حروف فارسی نیز چاپ شده است.
نورعلی نورزاد: نورزاد در سال ۱۹۷۴م در ناحیۀ عینی به دنیا آمد. او دارای دکتری در رشتۀ ادبیات است و تاکنون سه دفتر شعر منتشر کرده است.
ابوسعید واحد: واحد در سال ۱۹۶۷ در کولاب زاده شد. وی هماکنون در حوزههای مطالعات اقتصادی و ادبیات اشتغال دارد. واحد تاکنون سه دفتر شعر منتشر کرده است.
رستم وهاب (وهابنیا): وهاب در سال ۱۹۶۰م در ناحیۀ تاجیکآباد به دنیا آمد. وی در سال ۲۰۰۸م در رشتۀ ادبیات از رسالۀ دکتری خود دفاع کرد. وهاب دو دفتر شعر و یک رسالۀ تحقیقاتی درزمینۀ تحول وزن در شعر معاصر تاجیک و مجموعه مقالاتی درزمینۀ ادبیاتشناسی به چاپ رسانده است.
کلیدواژهها
عنوان مقاله [English]
Вижаномаи шеъри Тољикистон
چکیده [English]
Тољикон ќарењаи шоириро љавњари зотї ва љузъї аз сиришти худ медонанд ва ин мавзўъ дар баёноти ањли адабу фарњанги ин миллат комилан машњуд аст. Пайванди ќавии зењну завќу шуури љамъии мардуми ин сомон бо адабиёт сабаб шудааст, ки дар мароњили гуногуни тањаввулоти сиёсию иљтимої ва фарњангї, фањму завќу маърифати адабї омили аслї ва роњгушо бошад. Аз њамин рў, таваљљуњ ба адабиёти тољик ва муаррифии шахсиятњои адабии ин арса њамвора мавриди таваљљуњи пажўњандагони адабиёт будааст. Дар њамин росто љаноби оќои доктор Муњаммадњусайнамири Ардуш, ройзани фарњангии Љумњурии Исломии Эрон дар Тољикистон ба танзим ва интишори вижаномаи шеъри муосири тољик иќдом карданд ва оќои Рустами Вањњоб низ интихоб ва танзими матолиби онро бар уњда гирифтанд. Ѓолиби шуарое, ки дар ин маљмўа муаррифї шудаанд, дар матни фаъолиятњои адабии Тољикистон ќарор доранд. Тартиби љой гирифтани ашъор мубтанї бар асли таваљљуњ ба сарњарфи номи хонаводагї ё тахаллуси адабии шуарост. Фаќат дар мавриди устод Садриддин Айнї, ки ба њаќ падари адабиёти навини тољик аст, ин ќоида риоят нашудааст. Дар идома чакидае аз шарњи ањвол ва осори ин шоирон, ки дар вижаномаи њозир мундариљ аст, баён мешавад:
Садриддин Айнї: Садриддин фарзанди Сайидмуродхоља мутахаллис ба «Айнї» дар соли 1878м дар рустои Соктареи тумони минтаќаи Ѓиждувон аз тавобеъи Бухоро ба дунё омад. Шурўъи фаъолиятњои илмї ва адабии Айнї бо даврони густариши нењзати «маорифпарварї» муќорин аст. Садриддин Айнї сарфи назар аз мушкилоти зиёди хусусї, иљтимої ва сиёсї то поёни умр ба фаъолиятњои адабию илмї ва иљтимої машѓул буд ва бунёди ќавии адабиёти навини форсї-тољикиро устувор кард. Ў бештари зиндагии худро ваќфи навиштани осори мансур ба сабки љадид ва рисолањои илмии адабиётшиносї ва забоншиносї кард ва нахустин ашъори навоваронаро суруд.
Озар (Миралї Салим): Озар дар соли 1968м дар вилояти Кўлоб ба дунё омад. Ашъори ў дар Тољикистон аз истиќболи гарми хонандагон бархурдор аст ва то кунун панљ дафтари шеър аз ў ба чоп расидааст.
Толиби Озарахш: Озарахш дар соли 1963м дар ноњияи Айнї ба дунё омад. Вай фориѓуттањсили раштаи адабиёт аст ва то кунун њафт дафтари шеър аз ў ба чоп расидааст.
Мењмон Бахтї: Бахтї дар соли 1940м дар ноњияи Ѓарми Тољикистон ба дунё омад ва фориѓуттањсили раштаи таърих ва филология аст. Вай њамзамон бо таълифи ашъори ѓиної ба таълифи осор њаљими мансур, намоишномањои театрї ва филмнома низ иштиѓол дорад.
Ширин Бунёд: Бунёд дар соли 1941м дар ноњияи Роштќалъаи устони Бадахшони Тољикистон ба дунё омад. Вай фориѓуттањсили раштаи филология аз Донишгоњи Тољикистон аст. То кунун беш аз дањ дафтари шеър ва маќолоти мутааддид аз эшон ба табъ расидааст.
Мирзо Турсунзода: Турсунзода аз шумори маъруфтарин удабои Шўравї аст, ки силсилаи манзумањо ва достонњои баланди манзумаш дар мавзўи муборизањои озодихоњонаи милали мазлуми Осиё ва Шарќ, бавижа Њиндустон боиси шуњрати љањонии ў шудааст.
Муњтарам Њотам: Њотам дар сол 1950м дар ноњияи Ѓарм дида ба љањон гушуд. Вай илова бар интишори теъдоди зиёде аз дафтарњои шеъри худ дар заминаи решаёбии вожањои форсї ва забоншиносии татбиќї низ тањќиќоте анљом додааст.
Парда Њабиб: Њабиб дар соли 1962м дар ноњияи Њисор мутаваллид шуд. Умдаи фаъолиятњои ў дар арсаи рўзноманигорї ва адабиёт аст. То кунун панљ дафтари шеър аз Њабиб мунташир шудааст.
Ањлиддин Њисорї: Њисорї дар солњои 1972-1977м дар раштаи таърих ва адабиёт тањсил кардааст ва дар њоли њозир мудири идораи маркази тарѓиби Иттињодияи нависандагони Тољикистон аст.
Аскар Њаким: Њаким дар соли 1946м дар ноњияи Хуљанд ба дунё омад. Ў дорои унвони доктори адабиётшиносї аст ва то кунун чандин дафтари шеър ва теъдоде рисолаи илмї дар заминаи шеъри муосир таълиф кардааст.
Салими Хатлонї: Салими Хатлонї дар соли 1960м дар ноњияи Муъминобод чашм ба љањон гушуд. Рисолаи доктории вай дар заминаи осори Мавлоност. Аз Хатлонї то кунун чанд китоби шеър мунташир шудааст.
Искандари Хатлонї: Искандари Хатлонї дар сол 1954м дар шањри Кўлоб ба дунё омад ва дар сол 2000м дар Маскав ба дасти афроде номаълум кушта шуд. Аз ў чанд дафтари шеър, аз љумла ба алифбои форсї мунташир шудааст.
Адибаи Хуљандї: Адиба дар соли 1971м дар шањри Хуљанд ба дунё омад. Ў, ки дар анвоъи шеъри муосир табъозмої мекунад, то кунун чанд дафтари шеър ба чоп расондааст.
Фарзонаи Хуљандї: Фарзона (Иноят Хољаева) дар соли 1964м дар Хуљанд мутаваллид шуд. Вай аз шуарои навовари Тољикистон мањсуб мешавад. То кунун чандин дафтари шеър ба форсии тољикї, забони русї ва ба њуруфи форсї аз Фарзона ба чоп расидааст.
Абдуссалом Дењотї: Дењотї дар соли 1911м дар Самарќанд ба дунё омад. Вай аз соли 1935 муќими шањри Душанбе шуд ва то поёни умр дар ин шањр ба корњои илмию адабї, таълифи осори манзум, мансур, драма, тадвини фарњангњои русї ба тољикї иштиѓол дошт. Куллиёти осори Дењотї дар соли 1996м дар панљ муљаллад ба табъ расидааст.
Бењрўзи Забењуллоњ: Забењуллоњ дар соли 1969м дар ноњияи Дарвоз дида ба љањон гушуд. Вай, ки тањсилкардаи Тољикистон ва Эрон аст, тањќиќоти љомеъе дар заминаи наќду баррасии шеъри муосири тољик анљом додааст. То кунун чанд дафтари шеър ба њуруфи форсї ва кириллї аз Забењуллоњ ба чоп расидааст.
Убайд Раљаб: Убайд дар соли 1932 дар ноњияи Панљакент зода шуд. Бештари фаъолиятњои адабии вай дар заминаи шеъри кўдак ва нављавон буда ва теъдоде аз ашъораш дар Эрон ба чоп расидааст.
Давлати Рањмониён: Рањмониён дар соли 1965м дар водии Вахш ба дунё омад. Вай фориѓуттањсили донишкадаи адабиёти Донишгоњи миллии Тољикистон аст ва то кунун чањор дафтари шеър аз ў мунташир шудааст.
Абдулќодири Рањим: Абдулќодир дар соли 1961м дар ноњияи Восеъ чашм ба љањон гушуд. Вай фориѓуттањсили Донишгоњи давлатии Покистон аст ва то кунун чанд дафтари шеър ба чоп расондааст.
Боќї Рањимзода: Рањимзода дар соли 1910м дар ноњияи Ѓарм ба дунё омад. Ашъори ў аз дањаи сиюми ќарни гузашта мунташир шудааст. Рањимзода муаллифи чандин намоишнома ва осори мансур аст. Аѓлаби ашъори ѓиноии ў матни таронањои машњури миллии тољикиро ташкил медињад.
Абдуллоњи Рањнамо: Рањнамо дар соли 1973м дар ноњияи Њисор зода шуд. Вай дорои унвони доктори улуми сиёсї аст ва то кунун ду дафтари шеър мунташир кардааст.
Пайрав Сулаймонї (Отаљон): Сулаймонї дар соли 1899м дар Бухоро ба дунё омад. Ў аз шоирони навовари насли аввали назми навини тољик аст ва устодоне чун Айнї ва Лоњутї осори ўро тањсин кардаанд.
Нуќраи Суннатниё: Суннатниё дар соли 1950м дар ноњияи Ванљи устони Бадахшон зода шуд. Ў, ки аз соли 1994м узви Иттињодияи нависандагони Тољикистон аст, то кунун чанд дафтари шеър ба чоп расондааст.
Сиёвуш (Муњаммадалї Љалилов): Сиёвуш дар соли 1963м дар ноњияи Бохтар дар водии Вахш ба дунё омадааст. Ў, ки дар заминаи намоишноманависї низ фаъол аст, то кунун чанд дафтари шеър ба чоп расондааст.
Мирзо Шукурзода: Шукурзода дар сол 1949м дар ноњияи Масчоњ ба дунё омад. Вай болиѓ бар бист китоб ва дањњо маќола дар њавзањои гуногун ва ду дафтари шеър мунташир кардааст. Аз љумлаи осори арзишманди Шукурзода китоби «Тољикон дар масири таърих» аст, ки чандин навбат дар Эрон ба чоп расидааст.
Аминљон Шукўњї (Аминљон Њољибоев): Шукўњї дар соли 1923м дар ноњияи Хуљанд ба дунё омад. Ў, Шоири халќии Тољикистон, дорои чандин девони ашъор барои кўдакон ва бузургсолон аст. Шукўњї дар шеъри ѓиноии дањаи шаст ба баъд аз шуарои навовар мањсуб мешавад.
Лоиќ Шералї: Шералї дар сол 1941м дар ноњияи Панљакент ба дунё омад. Вай аз шинохтатарин шуарои тољик дар дунёи форсизабонон аст ва то кунун бист китоб аз ў ба њуруфи кириллї ва форсї ба табъ расидааст.
Гулрухсор Сафї: Сафї дар соли 1947м дар ноњияи Дарбанд (Нурободи кунунї) ба дунё омад. Ў аз маъруфтарин шоирони тољик дар дохил ва хориљи Тољикистон аст ва китобњои пуршумор дар шеър, наср (роман), намоишнома ва њамчунин осори пажўњишї ба чоп расондааст. Чандин дафтари шеъри Гулрухсор дар Тољикистон, Эрон ва Люксембург ба алифбои форсї ба табъ расидааст.
Бозор Собир: Собир дар соли 1938м дар ноњияи Файзобод зода шуд. Ў тањсилоти олиро дар донишкадаи таъриху адабиёти Донишгоњи давлатии Тољикистон ба итмом расонд ва дар њоли њозир устоди забони форсии тољикї дар Донишгоњи Сиэтли Амрикост. Шуњрати ў дар Тољикистон ба далели ашъор ѓиної ва хусусан ватанпарастона ва озодихоњона аст.
Зиё Абдуллоњ: Абдуллоњ дар соли 1948м дар ноњияи Ќубодиёни Тољикистон ба дунё омад. Ў фориѓуттањсили Донишгоњи омўзгории Душанбе аст ва то кунун чанд дафтари шеър ба чоп расондааст.
Муњаммадалии Аљамї (Оймањмамадов): Аљамї дар соли 1954м дар шањри Ќўрѓонтеппа ба дунё омад. Умдаи фаъолиятњои Аљамї дар заминаи адабиёт ва рўзноманигорї аст ва то кунун чанд дафтари шеъри вай дар Эрон ба алифбои форсї ба табъ расида ва ашъораш наќду баррасї шудааст.
Орзу Исо: Исо дар соли 1976м дар ноњияи Бохтари Хатлон зода шуд. Ў, ки ба хабарнигорї дар радио ва телевизион иштиѓол дорад, то кунун се дафтари шеър ба чоп расондааст.
Њаќназар Ѓоиб: Њаќназар Ѓоиб дар соли 1943м дар ноњияи Кўлоб дида ба љањон гушуд. То кунун теъдоди зиёди дафтари шеър аз ў ба чоп расидааст. Намунањое аз ашъораш низ ба алифбои форсї чоп шудаанд. Ѓоиб дар тарљумаи ашъори адибони љањон ба забони форсї сањм гирифта ва њамчунин ашъораш ба забонњои мухталиф тарљума шудааст.
Муњаммад Ѓоиб: Муњаммад Ѓоиб дар соли 1954м дар ноњияи Данѓара ба дунё омад. Вай фориѓуттањсили раштаи риёзиёт аз Донишгоњи омўзгории Кўлоб аст. То кунун чандин дафтари шеър аз ў ба нашр расидааст.
Њабибулло Файзулло: Файзулло дар соли 1945м дар ноњияи Ховалинги вилояти Кўлоб ба дунё омад. Вай дар тарљумаи осори шуарои Русия ва љањон ба забони форсии тољикї сањми муњим дошта ва теъдоди фаровоне осори манзумро таълиф ва мунташир кардааст.
Низом Ќосим: Ќосим дар соли 1958м дар шањри Ќўрѓонтеппа ба дунё омад. Ў то кунун чанд дафтари шеър ба чоп расонда ва бо таълифи чанд намоишнома низ ба унвони драманавис шинохта шудааст. Ў дар тарљумаи осори мансур ва манзуми љањонї ба форсии тољикї сањми муњим дорад.
Муъмин Ќаноат: Ќаноат дар соли 1932м дар ноњияи Дарвоз ба дунё омад. Нахустин дафтари шеъри ў бо унвони «Шарора» дар соли 1960м ба чоп расидааст. Ќаноат дар тањаввули шеъри нави Тољикистон наќши аслї дорад. Вай бо сурудани достонњои баланди манзуми њамосї ва ашъори ѓиноии навоварона дар радаи нахуст шуарои муосири тољик ва Шўравї ќарор гирифтааст.
Ќутбї Киром: Киром дар соли 1932м дар ноњияи Айнї ба дунё омад. Вай дар чопи осори бузургони адаби форсї сањим аст. Киром муаллифи чандин филмнома аст ва теъдоди зиёде осори манзум аз худ барљой гузоштааст.
Гулназар Келдї (Келдиев): Гулназар дар соли 1945м дар ноњияи Айнї мутаваллид шуд. То кунун чандин китоби шеър аз ў ба чоп расида, ки бархе аз онњо ба њуруфи форсї аст. Ашъораш ба забонњои миллатњои Иттињоди Љамоњири Шўравии собиќ ва њамчунин арабї ба табъ расидааст. Вай сарояндаи шеъри Суруди миллии Тољикистон аст.
Гулноз Тоњириён: Тоњириён дар соли 1973м дар ноњияи Масчоњи вилояти Суѓд ба дунё омад. То кунун панљ дафтари шеър аз ў ба нашр расидааст. Намунањое аз ашъораш низ дар тазкираи занони шоири форсигў бо номи «Њафт шањри ишќ» чоп шудааст.
Толиби Луќмон: Луќмон дар соли 1991м дар ноњияи Панљакент ба дунё омад. Вай фориѓуттањсили донишкадаи хабарнигории Донишгоњи миллии Тољикистон аст. Аз Луќмон як дафтари шеър бо унвони «Сафаре ба сўи тулўъ» ба чоп расидааст.
Сайидалї Маъмур: Маъмур дар сол 1944м дар ноњияи Уротеппа ба дунё омад. Аз ў чандин дафтари шеър ба забонњои форсии тољикї ва русї ба чоп расидааст. Дафтари шеъраш бо унвони «Чашми ситора» низ бо њуруфи форсї дар соли 1990м чоп шудааст.
Раънои Мубориз: Раънои Мубориз дар соли 1965м дар ноњияи Шуѓнони Бадахшони Тољикистон ба дунё омад. Ў дорои чандин дафтари шеър аст.
Алимуњаммад Муродї: Муродї дар соли 1945м дар ноњияи Шўрободи Хатлон зода шуд. Аз вай то кунун чанд дафтари шеър ба чоп расидааст. Муродї бештар ба сурудан ашъори кўтоњ тамоюл дорад.
Мирсаид Миршакар: Миршакар дар соли 1912м дар Бадахшони Тољикистон ба дунё омад. Ў бештар ба унвони шоир ва сарояндаи достонњои манзум шуњрат дорад. Аз Миршакар осори мутанаввеъи адабї барљой мондааст.
Ѓаффор Мирзо: Ѓаффор Мирзо дар соли 1929м дар ноњияи Ховалинг дида ба љањон гушуд. Вай осори мутааддиди манзум барои бузургсолон ва кўдакон суруд ва мунташир кард. Вижагии муњимми осори ў љанбаи ќавии иљтимої, таркиби тозаи забон ва сувари хаёл аст.
Доро Наљот: Наљот дар соли 1946м дар ноњияи Айнї ба дунё омад. Ў дар њавзаи таърихи тасаввуф ва ирфони эронї рисолае бо унвони «Шайх Абулќосими Гургонї» ба чоп расондааст. Наљот бештар ба унвони сарояндаи шеъри сафед маъруф аст ва муњаќќиќони эронї ўро бунёнгузори шеъри модерни тољикї медонанд. Ашъори вай љуз Тољикистон дар Эрон низ ба чоп расидааст.
Рањмат Назрї: Назрї дар соли 1951м дар шањри Кўлоб ба дунё омад. Ў пас аз тањсилоти донишгоњї ба фаъолиятњои адабї ва рўзноманигорї машѓул будааст. Аз Назрї теъдоди зиёде дафтари шеър ба забонњои форсии тољикї ва русї, њамчунин ба њуруфи форсї ба табъ расидааст.
Камол Насруллоњ: Насруллоњ дар соли 1950м дар ноњияи Панљакент зода шуд. То кунун чандин китоб аз сурудањои вай мунташир шудааст. Дафтари шеъри Камол Насруллоњ ба тозагї ба њуруфи форсї низ чоп шудааст.
Нуралї Нурзод: Нурзод дар соли 1974м дар ноњияи Айнї ба дунё омад. Ў дорои унвони докторї дар раштаи адабиёт аст ва то кунун се дафтари шеър мунташир кардааст.
Абўсаиди Воњид: Воњид дар соли 1967 дар Кўлоб зода шуд. Вай њамакнун дар њавзањои мутолиоти иќтисодї ва адабиёт иштиѓол дорад. Вай то кунун се дафтари шеър мунташир кардааст.
Рустами Вањњоб (Вањњобниё): Вањњоб дар соли 1960м дар ноњияи Тољикобод ба дунё омад. Вай дар соли 2008м дар риштаи адабиёт аз рисолаи доктории худ дифоъ кард. Вањњоб ду дафтари шеър ва як рисолаи тањќиќотї дар заминаи тањаввули вазн дар шеъри муосири тољик ва маљмўаи маќолоте дар заминаи адабиётшиносї ба чоп расондааст.
کلیدواژهها [English]
دوره 13، 35-37
تیر 1391
صفحه 50-339
ادب صنعتی...برچسب : نویسنده : aadabetarikhid بازدید : 93