ذاتیات رسانه

محمد حسن صنعتی

ذاتیات رسانه

رسانه نیز همچون تکنولوژی¹² ذاتیاتی دارد که باید در آنها تأمل کرد. از جمله ذاتیات تکنولوژی غفلت است؛ در آن حد که باعث می‌شود تا تکنولوژی را به جای ایدئولوژی بنشانیم. به قول پُستمن¹³ بیم آن می‌رود که فلاسفه ومربیان اجتماعی، ما را رها کرده باشند. اخطارها و هشدارهای آنان پیوسته متوجه ایدئولوژیهای رسمی و آشکار و مدون بوده است. اما آنچه امروز در ایالات متحدة امریکا¹4 جاری و ساری است در قالب ایدئولوژیهای مدون نمی‌گنجد. این دگرگونی و تحول نتیجة قهری و ناخواستة تغییر در شکل و ابزار دادوستدهای اجتماعی و مبادلة آرا و اندیشه‌های مردمی و ماحصل اجتناب‌ناپذیر رسانه‌ها و وسایل ارتباط جمعی و سیر تکاملی آنهاست. و مگر یک ایدئولوژی غیر از این است؟ این تحول و دگرگونی- این ایدئولوژی- فقط یک چیز را طلب کرده است. تسلیم بی‌قید وشرط ما را. و وجدان عمومی ما هنوز نمی‌خواهد بپذیرد که تکنیک، خود یک ایدئولوژی است. (پستمن، زندگی در عیش مردن در خوشی، 1372، ص 30 و 302)¹5