ادب صنعتی

اجمالی در باب نگرش و نگارش داستاني بيهقي‌محمد حسن صنعتیمقدمه وجه نگرشی «داستان‌» يا «تاريخ‌» بيهقي بیهقی به دنبال داستان نویسی نبوده است اما قلم چیره او که شاگرد ادیبی چیره بوده ، به تاریخ موثق او حلاوت داستان و رمان هم داده است. با قرآن و شأن و شرح آیات آشنا بوده و بهره برده و در قصه گویی تاسی به قرآن نموده که پیام الهی در قالب قصه تمثل یافته بوده است. ما با داستان می بالیم. مام میهن از دیرباز برای ما قصه ها گفته.روزی تاریخ بیهقی و روزی گلستان سعدی . بزرگان ما پای مثنوی و گلستان قد کشیده اند. فرزندان ما باید پای تاریخ بیهقی قد بکشند. در روزگار رواج برخوردهای خونین و سر به نیست کردن عناصر نامطلوب دربار، رویکرد داستانی بیهقی، ظرفیت ساز گفتن حرف های تلخ اما درست و لازم است. نوعا در تاریخ ، اشخاص در سایه تاریخ اند و تاریخ محیط بر آنهاست. اما بیهقی گویی برای اثرگذاری بیشتر و همذات پنداری در اشخاص تمرکزکرده و آنها را به دقت توصیف کرده . عملا به شخصیت پردازی پرداخته. ضمن پرداخت شخصیتها ، ضرورتا مردم شناسی صورت گرفته تا تاریخ – داستان او تنها متضمن روایت خطی رویدادها نباشد و تاریخی جامعه شناختی –مردم شناختی به دست داده شود و ما از آداب و رسوم و بسیار اطلاعات فرهنگی و آیینی باخبر شویم . فراوانی تصاویر و تشبیهات ، قرار گرفتن در جغرافیای پانورامایی تاریخ بیهقی و تاریخ را ممکن گردانیده است.‌ بیهقی از تصویرهای عبرت آموز فراوان در تاریخ خود سود جسته است ، چرا که حکیم خداشناس و مسئول و معادباور ، سخن بیهوده و لغو نگوید . بیهقی حکیمی تقدیر مدار است و در جای جای سخن خود به تقدیر گردن نهاده است. او از تقدیر درس هم می گیرد تا عاقلانه در زندگی به کار بندد.پس بین الامرین است. , ...ادامه مطلب

انگلیس ، مشروطه و بسته ریز سیاستیهنگامی که تنش های ناشی از استبداد صغیر محمدعلی شاهی زمینه را برای ورود مشروطه از فاز سیاسی به فاز نظامی آماده کرد ، رهبرانی وارد میدان شدند که یا نسبت به انگلیس سمپاتی داشتند یا نسبت به روسیه . در این مرحله که بعضا تعبیر به مشروطه دوم هم شده ، چهر هایی مثل صمصام السلطنه بختیار و سردار اسعد بختیاری که زمینه گفتگو با انگلیس داشتند اختیاردار میدان بودند. گفته می شود سپهدار تنکابنی که یکی دیگر از سران بوده ، با روسیه چنین رابطه ای داشته است . در این بین سردار اسعد فعال تر از دیگران عمل کرده است. او پیش از آن که به اروپا برود با برخی از نمایندگان سیاسی انگلستان روابط دوستانه داشت . نقل شده که وی در لندن با هاردینگ وزیرمختار سابق انگلیس در ایران که از پیش سابقه دوستی داشت ، محرمانه دیدار کرد و با تشویق انگلستان به ایران آمد تا رهبری بختیاری ها را در مبارزه با استبداد محمد علی شاهی بر عهده بگیرد . از نوشته های ابراهیم صفایی می توان دریافت که صمصام السلطنه به دو دلیل با محمد علی شاه و استبداد او درافتاد و از مشروطه حمایت کرد : ا . تحریک های برادر کوچکترش که در این زمان در پاریس بود و به گفته این نویسنده با عوامل و نمایندگان سیاسی انگلستان ارتباط داشت . 2 . کینه وی از محمد علی شاه به دلیل عزلش از مقام ایلخانی بختیاری (انقلاب مشروطه ، ص 86و87) . در بحبوحه تحولات مشروطه این مشی ثابت انگلیس بوده است که سیاست ورفتارش را به تناسب و اقتضا تغییر می داده است . نیز ، هم با مشروطه ای ها رفاقت و حمایت می ورزیده است و هم با مستبدین . و از این طریق هم از مشروطه حمایت می کرده و هم از محمدعلی شاه . انگلیس در ایجاد دوستی با سردارهای ذی نفوذ به این نکته توجه داشته ک, ...ادامه مطلب

استادان ایرانی و تاجیک در مقابل کتابخانه ملی تاجیکستان، سال 1393.نفر چهارم از چپ دکترشمس الدین محمدی دوست دانشمند تاجیکمنفر ششم از چپ استاد فاضل و متواضع پروفسور میرزاملااحمدنفر پنجم از راست استاد گرانمایه ایرانی دکتر اصغر دادبهخدا رفتگان را در جوار قرب قبول کند و سایه استادان باقی و برقرار را بر سرمان مستدام داراد. بخوانید, ...ادامه مطلب

شاهنامه ، شیوه ای برای نگرش به جهاندر زمره آثار پژوهشی میرزاملااحمد کتابی است به نام بیا تا جهان را به بد نسپریم . وی شاهنامه را پیام اخلاقی یک حکیم تلقی می کند و می کوشد از قابلیتهای اثر گرانبهای حکیم ابوالقاسم فردوسی در شناساندن شیوه درست نگرش به جهان و امور گوناگون آن و یافتن خط مشی درستِ زیستن در این جهان ، خود و خوانندگان را برخوردار گردانَد. بنا به باور ملااحمد ، پژوهشگران این شاهکار ناتکرار ملی ، بیشتر مفتون فخامت و بزرگی آن گشته ، به گنج ها و درخشش باطنی آن کمتر توجه کرده اند و در تعیین ارزشهای والای دُردانه های گران بهای این اقیانوس نظم یعنی اندیشه های بلند اخلاقی شاعر ، توجه جدی ننموده و به اشاره ها بسنده کرده اند ( میرزا ملاحمد ، بیا تا جهان را به بد نسپریم ، تهران ، امیرکبیر، 1388، ص7) . ملااحمد را باید از جمله دانشمندانی در شمار آورد که معتقدند بسیاری از آثار گرانسنگ ادب پارسی از لون و از نوعی اند که به رغم پدید آمدن در گذشته ، به قولی به رغم دیروزی بودن می توانند پاسخهایی کارآمد به سوالهای امروزی ارائه کنند چرا که ریشه در خاک بارآور حکمت و ادب اسلامی و تمدن ساز ایرانی دارند . وی معتقد است پیدایش شاه اثری چون شاهنامه فردوسی مدیون محیط فرهنگی دوران سامانیان می باشد . اکثر دانشمندان ، به حق ، دولت سامانیان و وضع پیشرفت اقتصاد کشور را در عهد حکمرانی آنان از عوامل اساسی رواج ادبیات و فرهنگ دانسته اند . دولت سامانیان از تواناترین و بانظام ترین دولتهای ایرانی و اسلامی و جهانی است که در سلسله دولت داری باستانی مردمان ایرانی تبار چون حلقه ای زرین جلوه گر می شود. در تاریخ دولت داری جهان کمتر حکومتی را می توان پیدا کرد که مانند سامانیان در یک مدت کوتاه سرزمینی را که ب, ...ادامه مطلب

ملااحمد در آرزوی تعالی بشر و بشردوستی استاد میرزا ملااحمد در طول زندگی علمی و عالمانه خود ، همواره در تکاپوی فرهنگ سازی و اندیشه پروری برای زمینه سازی جهت نیل بشر به قله سعادت و تعالی او به چشم می آید. در این باره شاید اشاره به نمونه ای از تلاشهای او بسنده باشد .او در مقاله ای که به مناسبت بزرگداشت نورالدین عبدالرحمن جامی به نگارش در آورده (میرزا ملااحمد ، "عبدالرحمن جامی سخنور بشردوست" ، رودکی ، س15، ش 42-43، بهار و تابستان 1393، صص167-174) ، از این حکیم هدایتگر به عنوان سخنوری بشردوست یاد کرده و کوشیده با تمسک به شعر و اندیشه بلندش آینه دار نکته هایی نغز و تعالی دهنده باشد . وی با دلنمودگی به حکیم و شاعری که سالها پیش از او به تعالی بشر بها می داده می نویسد : عبدالرحمان جامی از ستارگان تابناک آسمان شعر است، که در طول عصرها با نور خرد و معرفت راه حیات مردمان زیادی را منوّر می‌سازند. آثار فراوان و رنگین ادبی و علمی او جنبه‌های گوناگون حیات را فرا گرفته، از وسعت دانش و پهنای نظر شاعر و متفکّر بزرگ گواهی می‌دهد. شاعر تقریباً در همة انواع و موضوعات معمول ادبی اثر آفریده است. در اثرهای او مسئله‌های گوناگون حیات پیوست با احساس و ‌اندیشه‌های بلند بازتاب یافته‌اند. بی‌سبب نیست، که در بعضی سرچشمه‌های ادبی جامی را خاتمة الشّعرا، یعنی آخرین شاعر بزرگ فارسی‌زبان نامیده‌اند ( ملااحمد ، "عبدالرحمن جامی سخنور بشردوست" ، ص167) . به نوشته ملااحمد ، طوری که محقّقان به ثبوت رسانده‌اند، پس از جامی نیز شاعران بزرگ زندگی کرده‌اند. ولی او سنّتهای پیشین ادبیات را ادامه‌داده، حکیمانه جمع‌بست نموده است. یکی از آن سنّتها ، که در آثار عبدالرحمان جامی چون خطّ زرین به نظر می‌رس, ...ادامه مطلب

چنان که در "درباره نویسنده" از سوی ناشر ( میرزاملاحمداف ، پیرامون رودکی و رودکی شناسان ، تهران ، انتشارات علمی و فرهنگی، 1393) آمده ، ملااحمد در سالهای پربرکت عمر به تلاشهای علمی در زمینه های گوناگون اشتغال داشته است . از سال 1978 تا 1980 در ایران و در سمت مترجم به فعالیت پرداخت . از جمله او ترجمه فارسی نهج البلاغه را به حروف سریلیک منتشر نموده است . و در سال 1994 در دانشگاه اصفهان به تحقیق و تدریس مشغول بود . او در مدتی که در دانشگاه اصفهان به تدریس تاریخ ادبیات اشتغال داشت ، استاد راهنمای چهار نفر از دانشجویان ایرانی در مقطع دکتری بود. او عضو مجله فرهنگی اکو(تهران) بود . نیز به عنوان عضو هیئت علمی دایره المعارف انسان شناسی(تهران) فعالیت می کرد. ملااحمد یکی از مولفان اصلی دانشنامه ادب فارسی (جلد اول ، تهران ، 2001) بوده ، در دایره المعارف بزرگ اسلامی نیز مقاله هایی چاپ کرده است. با راهنمایی او که برنده جایزه علمی "محمد عاصمی" (تاجیکستان) بود ، چهارده نفر از رساله های دکتری و فوق دکتری خود دفاع کرده اند (همان ، صص یازده – سیزده). او در بیش از سی کنفرانس و همایش بین المللی علمی در شهرهای دوشنبه ، باکو، مسکو، تهران ، مشهد ، ساوه ، تبریز ، دهلی ، ماخاج قلعه و غیره شرکت و سخنرانی کرده است . در تشکیل و برگزاری همایش های بین المللی علمی "هزاره شاهنامه فردوسی" ، " کمال خجندی" و " پنجمین مجمع استادان زبان و ادبیات فارسی" در سمت دبیر مسئول شرکت کرده است . او دبیر مسئول کمیته برگزاری جشن 1150 سالگی ابوعبدالله رودکی در تاجیکستان و عضو کمیته علمی همایش بین المللی ابوعبدالله رودکی در ایران بود و در مورد آثار رودکی در کنفرانس های سازمان ملل متحد ، ایران ، ترکیه ، افغانستان و تاجیکستان سخنر, ...ادامه مطلب

زندگی استادمیرزا ملااحمدمحمدحسن صنعتیمیرزا ملا احمد 75 سال در جهان خاکی زیسته است.ایشان در طول عمر با ثمر خویش بیش از 450 اثر و یادگار ارزشمند علمی و ادبی در حوزه ادبیات پارسی و ایران شناسی از خود برجای گذاشت که تعدادی از آنان در جمهوری اسلامی ایران نیز منتشر شده و در طول این سالها جوایز متعددی را به پاس زحمات خود از جشنواره‌های علمی و پژوهشی جمهوری اسلامی ایران از آن خود کرده است که در آخرین آن در سال 2021 میلادی این مرحوم به عنوان برگزیده دوازدهمین جشنواره بین‌المللی فارابی در جمهوری اسلامی ایران معرفی شد.برگردان ترجمه قرآن کریم به خط سیریلیک از دیگر خدمات ارزشمند ایشان محسوب می‌شود.مرحوم میرزا ملا احمد به عنوان عضو پیوسته آکادمی علوم و اتحادیه نویسندگان جمهوری تاجیکستان، از سال 2002 ریاست انجمن دوستی تاجیکستان و ایران را نیز برعهده گرفتند و بدون تردید نقش ممتازی در تحیکم پیوندهای ناگسستنی ایران و تاجیکستان ایفا نمودند.میرزا ملاحمد از دانشمندان مشهور تاجیک بود. مجموعه‌های وی شامل حدود 200 مقاله، نیز 12 تک نگاری مربوط به ایران شناسی است. از این بین بیش از 30 اثر و مقاله از وی در ایران منتشر شده است.مرحوم میرزا ملا احمد در تاریخ 20 فوریه 1948 در روستای دَردَر، واقع در ناحیه عینی ( قبلا فلغر نامیده می شده ) واقع در استان سغد تاجیکستان به دنیا آمده و سال 1969 میلادی دوره دانشکده زبان و ادبیات دانشگاه ملی این کشور را به پایان رسانده و وارد آکادمی علوم تاجیکستان شدو مدتی معاونت مدیر کل آکادمی علوم جمهوری تاجیکستان را برعهده داشت (رایزنی فرهنگی ج.ا. ایران ، آشنایی با تعدادی از مشاهیر فرهنگی تاجیک، 1390،ص96).وی فعالیت علمی خود را در پژوهشگاه شرق‏ شناسی آکادمی مذکور شروع و سال‌‏ها ب, ...ادامه مطلب

"میرزا ملااحمداز ویکی پدیا، دانشنامهٔ آزادمیرزا ملااحمد (ملا احمداف) (۲۰ فوریه ۱۹۴۸–۲۵ ژانویه ۲۰۲۳) پژوهشگر تاجیک بود. ملااحمد از اعضای آکادمی علوم و اتحادیه نویسندگان تاجیکستان بود و مدتی ریاست انجمن دوستی تاجیکستان و ایران را بر عهده داشت.آثاریاد یار مهربان (تهران، ۲۰۰۱)خوبان پارسی گوی (تهران، ۲۰۰۳)اندرزهای رودکی (تهران، ۲۰۰۸)صدای آسیا (۲۰۱۱)تاریخ ادبیات ایران در قرن های ۱۹ و ۲۰ (مسکو، ۱۹۹۹)بزرگداشت انسان نیکبیا تا جهان را به بد نسپریم"استادم ، شنبه 8 بهمن 1401 رخ در نقاب خاک پنهان کرد و سوگمندانه کلمات فوق الذکر همه آن چیزی است که در ویکی پدیا در باره او دیدم . پس استاد - که جهانی بود بنشسته در گوشه ای - در حداقل کفایت هم بر ابناء روزگار شناخته نیست .امیدوارم به وقت جبران مافات کنم و سطور و صفحاتی در مقام بلندش بنگارم ، به قلم دانشجویی که از محضر استاد فضل ها دیده و خوشه ها چیده است.اجمالا اگر بخواهم در بیتی از رودکی - که استاد ملااحمد بخشی از عمر ارجمند و بابرکتش را صرف شناختن و شناساندن او و سخنش کرد - در مقام ابوالحسن مرادی به قدر تغییر "ی" به "م" تصرف کنم ، می توانم گفت :مُرد مُرادم نه همانا که مُرد / مرگ چنان خواجه نه کاری است خُردجان گرامی به پدر باز داد / کالبد تیره به مادر سپُرد(در انجمن دوستی تاجیکستان و ایران نسخه ای از نشر کریلیک قرآن به ترجمه منظوم امید مجد را که به همت مجید اسدی و دل افروز قربانی و با حمایت رایزنی فرهنگی ج.ا. ایران در تاجیکستان آماده شده بود به استاد میرزاملااحمد تقدیم می کردم، شخصی که خود نیز عمر گرانمایه اش را به ترجمه کریلیک قرآن مشرف کرده بود، 1392هجری شمسی) بخوانید, ...ادامه مطلب

کلمه ، خوب است اگر بد نشود اصحاب سخن دل شان  به قدرت کلمه خوش است، هر چند مکنت داران و قدرتمداران فقط همبستری کلمه را خوش می دارند، صاحب سلطه واقعی کلمه است و کلمه فرمانروایی است که هیچ کس توان به زیر کشیدن و خلع کردنش را ندارد . درست است البته که بع, ...ادامه مطلب

استادِ حرف‌های تازه ؛ نگاهی به خدمات دکتر تقی‌ وحیدیان کامیار در هفتمین روز درگذشتش( روزنامه شهرآرا، 11بهمن1396)هما سعادتمند- هفت روز از آسمانی شدن استاد بزرگ زبان‌شناسی شهرمان می‌گذرد. ادیبی که بسیاری از استادان زبان و ادبیات فارسی کشور روزگاری پشت نیمکت شاگردی او نشسته‌اند و از دانش او بهره‌ها برده‌اند. همچنین کتاب‌هایی که او در باب عروض و قافیه و دستور زبان فارسی به رشته تحریر درآورده است، راهگشای بسیاری از دانش‌آموزان و دانشجویان بوده و هست. از او کتاب های متعددی با موضوعات گوناگون ادبی و نیز مقاله‌های بسیاری به یادگار مانده است. آموزش عروض و قافیه به زبان ساده و پژوهش‌های او برای حفظ و ماندگاری لهجه مشهدی از خدمات بسیار ارزنده این ادیب نامدار مشهدی است.� � جسارت نظریه‌پردازی و نوآوری داشتدکتر محمدحسن صنعتی  که مرحوم وحیدیان حق استادی به گردن او دارد، ویژگی‌های علمی استادش را این‌گونه برمی‌شمرد: همیشه حرف‌های تازه‌ای برای گفتن داشت. کتاب «حرف تازه در ادب تازه» مصداق این تعریف است. جسارت نظریه‌پردازی و نوآوری از دیگر ویژگی‌های علمی او بود. وی برخلاف بسیاری از استادان همیشه به حوزه‌هایی وارد می‌شد که دیگران درباره آن حرف و سخن را تمام کرده بودند. برای نمونه او در مورد نظامی گنجوی که همگان او را شاعر و داستان‌سرا می‌دانند، گفته بود: «نظامی شاعر هست، اما داستان‌پرداز نیست.»� ح, ...ادامه مطلب

سیاست‌ورزی و اجتماعی‌گری دکتر محمدحسن صنعتی اشاره مدتها بود که می‌خواستم در مورد سیاست‌مداری، سیاست‌ورزی،سیاست‌گری، سیاست‌بازی و هرآنچه به رفتار سیاسی ما برمی‌گردد و به موازات آن آنچه در مرحله و بلکه مراحل اجتماعی شدن از ما - و در مقایسه، دیگران- سر می‌زند چیزی بنویسم، مقاله یا کتاب. حرفهایم سرجمع نمی‌شد. ضمناً می‌خواستم متفاوت گفته باشم تا گفتگویی درگیرد صددرصد مغایر با درگیریهایی که برآن نام گفتگو نهاده می‌شود. صاف هم می‌خواستم بروم سراصل مطلب. بی‌مقدمه. که همة این سخن خود مقدمه‌ای است. تا متفاوت در بحث درآمده باشم و درآمدی آورده باشم برای گفتگویی همدلانه، هم افزایی بیشتر سرمایه‌های اجتماعی انقلاب عزیز اسلامی را. حاصل آن چیزی شد که در برابر است., ...ادامه مطلب

محمد حسن صنعتی سه شنبه - 18 فروردین 94- 12:10 - کربلا 12:10.اذان ظهر را هنوز در مسجد کوفه ایم.همینجا نماز را اقامه می کنیم . قبل از نماز، مداح کاروانمان در مکه ی سال 89 را می بینم.حال و احوال. شعری هم می دهد استفاد ه کنم که چنگی به دل نمی زند.در خانه ی علی(ع) محل تغسیل – لابد تغسیل حضرت فاطمه(ع) که بنا بوده شبانه غسل داده شوند – و بعد چاه امام علی(ع) به نام "بئر علی" تشخص داده شده. و نیز اتاق وجایی که ام البنین همسر امیرالمومنین بعد از فاطمه و مادر ابوالفضل العباس (ع) می زیسته.و کتابخانه کوچک حضرت،چون چند کتاب مندرسی هم در آن گذاشته اند. وگرنه می توانسته اندچند کتاب تازه ,سه شنبه ها با موری,سه شنبه ها,سه شنبه,سه شنبه بازار استانبول,سه شنبه بازار تهران,سه شنبه به انگلیسی,سه شنبه ها با موری pdf,سه شنبه بازار,سه شنبه تعطیل است,سه شنبه ها با موری دانلود ...ادامه مطلب

در جلسه ارزیابی یکی از نمایشهای رادیو توجهم جلب می شود به خودکاری که با آن می نویسم: made in india.می بینم خیلی باید کار کنیم تا در همه زمینه ها بتوانیم به مهندسی رشدی شتاب دار دست پیدا کنیم وگرنه هشت مان گرو نه است چون دیگران صبر نخواهند کرد که به آنها برسیم.بعد می بینم دوستی که همواره در جلسات بیشتر از همه شتاب داشته همراه با غیرواقع بینی  و نگاههای غیر حرفه ای تا رادیو صد در صد بی مشکل باشد(فرض خوش بینانه در باره ان قلت هایش همین است ) به جلسه نیامده . یعنی من در جلسه ای که معاون صدا که اورا " استاد "می خوانم  حرفهایم را نپذیرد حاضر نمی شوم. دیدم خیلی راه داریم,امروز چه خبر؟,امروز چه خبره,امروز چه خبر بود,امروز چه خبر است,امروز چه خبر از,امروز تهران چه خبر بود,تهران امروز چه خبر,ایران امروز چه خبر,امروز مجلس چه خبر,عراق امروز چه خبر ...ادامه مطلب