منطقه،تاجیکستان، حوزه امنیتی

حوزه‌ي امنيتي از حوزه هایی است که مي تواند بستر مناسبي براي همگرايي ايران با کشورهاي منطقه ي آسياي مرکزي به شمار رود.

همکاري ايران با کشور هاي حوزه ي آسياي مرکزي را مي توان در دو سطح دو جانبه و منطقه‌اي، مورد توجه قرار داد. در سطح دو جانبه، ايران با توجه به ضرورت‌ها و نياز هاي مشترک امنيتي، اقدام به انعقاد موافقت نامه هاي امنيتي (البته نه به صورت توافقنامه هاي نظامي در چهارچوب اتحادهاي استراتژيک) نمود. در چهارچوب اين توافقنامه‌ها، ايران تلاش نمود مسائلي مانند مهاجرت غيرقانوني، ترانزيت مواد مخدر و قاچاق کالا را که با توجه به خلأ قدرت پيش آمده در منطقه به ويژه در طي دهه ي 90 ميلادي شدت نيز يافته بود به گونه اي کنترل و مديريت نمايد، اما پس از عضويت ايران به عنوان عضو ناظر در سازمان همکاري شانگهاي در سال 2004 ميلادي همکاري ايران با کشورهاي منطقه ي آسياي مرکزي از سطح دو جانبه به سطح چند جانبه و منطقه اي ارتقاء يافت. بدين ترتيب که کشور هاي اين منطقه که پيش از آن در چهارچوب سازمان امنيت دسته جمعي، همکاري امنيتي را در سطح کشور هاي مستقل مشترک المنافع پي گيري مي نمودند، در چهارچوب اين سازمان نو بنياد، منطقه اي به مراتب وسيع تر را در حوزه ي امنيتي پيش روي خود گشودند که ايران، يکي از مهم ترين بازيگران آن به حساب مي آمد. به عبارت ديگر، سازمان همکاري شانگهاي، مدلي جاي گزين براي همکاري چند جانبه در آسياي مرکزي با رويکرد شرق ارائه نمود.